İbrahim Reisi kimdir? İbrahim Reisi'nin tartışmalı siyasi hayatı

Reisi, İran'da sıkı bir dini lider olan ve Ayetullah Ali Hamaney'in halefi olarak kabul edilen bir figürdü. 1960 yılında İran'ın Meşhed kentinde doğan Reisi, Şii İslam geleneğinde Hz. Muhammed'in soyundan geldiğini vurgulayarak, Kum'da din eğitimi almış ve babasının izinden giderek din alimi olmuştu.

Tahran'daki Shahid Motahari Üniversitesinde eğitim gören Reisi, İslam hukuku alanında uzmanlaşmış ve doktorasını tamamlamıştır. Özellikle İran'da Batı yanlısı Şah Rıza Pehlevi yönetimine karşı artan hoşnutsuzluk döneminde, ülkenin önde gelen din alimleriyle bir araya gelerek güvenilir bir figür haline gelmiştir. İslam Devrimi'nin mimarı olan Ayetullah Humeyni'nin etkisi altında kalarak, devlet politikasında din alimlerinin gözetimi gerektiğine inanmıştı.

İRANLI MAHKÛMLARIN TOPLU İNFAZI TARTIŞMASINDA İSMİ GEÇİYOR

Ancak Reisi'nin geçmişinde tartışmalı bir dönem de bulunuyor. 1988'de İranlı siyasi mahkumların toplu infazlarına karıştığı iddiaları gündeme gelmişti. "Ölüm Komitesi" olarak adlandırılan bu komite, sol görüşlü siyasi mahkumların öldürülmesinden sorumlu tutulmuştur. Reisi'nin bu dönemdeki rolü hakkında sessiz kalması, kamuoyunda "katil" lakabıyla anılmasına neden oldu.

Reisi, kariyerinde savcılık gibi önemli görevler üstlenmiş ve 2014 yılına kadar Yargıtay Birinci Hakimi olarak görev yapmıştır. Ayrıca, ülkedeki milyarlarca dolarlık servetin yönetiminden sorumlu olan Astan-ı Kuds-i Rezerv'in başına getirildi.

SİYASİ KARİYERİ

Politik kariyerinde, 2017'de Hasan Ruhani'ye karşı cumhurbaşkanlığı seçimlerine aday olan Reisi, seçimi kazanamamıştır. Ancak 2021'de cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanarak göreve geldi. Reisi, göreve geldikten sonra iç ve dış siyasette giderek saldırgan bir tavır sergilemiş ve yolsuzlukla mücadeleye ağırlık vermiştir. Bu durum, ABD Hazine Bakanlığı tarafından yaptırımlarla karşı karşıya kalmasına yol açtı.

Reisi'nin görev süresinde yaşanan Mahsa Amini olayı da önemli bir dönemeç oldu. Reisi, gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybeden Mahsa Amini'nin ardından eylemlere karşı sert bir tutum sergilemiş ve protestoların kolluk kuvvetleri tarafından bastırılmasını emretti. Bu süreçte yaşanan olaylarda yüzlerce protestocunun öldüğü ve binlercesinin gözaltına alındığı biliniyor.