MEYAD'dan Çalışma Hayatında İyi Uygulama Örnekleri Projesi

Mobbing Eğitim Yardım Araştırma Derneği (MEYAD) Yönetim Kurulu Üyesi Zahide ÇAKIR ve MEYAD Üyesi Gülsüm DEMİR, çalışma hayatında “İYİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ”ni araştırdı.

Proje kapsamında GOLD MAGAZİN Kırıkkale sahibi Sn. Şengül GEZER ile uygulama üzerinde kapsamlı bir görüşme yapıldı.

Mobbing Eğitim Yardım Araştırma Derneği (MEYAD) kurulduğu 2015 yılından bu yana çalışma hayatına önemli katkılar yapmaktadır. İnsana hak ettiği değeri vererek, çalışma hayatında verimliliğin arttırılabileceğine inanmaktadır. İşyerlerinde liyakat, ehliyet, emanet ve adalet ilkelerinin yeterince uygulanmaması nedeniyle drama dönüşen “mobbing” konusunda toplumsal duyarlılık oluşturup bilinçlenme, yasal çözüm önerileri ve çok sayıda var olan olumlu örneklerle rol modelleri öne çıkartmaya özen göstermektedir. Çünkü iyilikleri çoğaltmak kötülükle mücadelenin en iyi yoludur.

İşte tüm detaylarıyla o çalışma:

1. Sizi tanıyabilir miyiz?

1974 Çankırı Doğumluyum. Ziraat Teknikeriyim. Uludağ Üniversitesi Seracılık bölümü okudum. Seracılıktan mağazacılığa geçiş nasıl oldu? Aslında her iki meslekte birbiri ile bağlantılı düzen isteyen meslekler. Bir çiçek insanı nasıl mutlu ediyorsa insanı giydirmekte beni mutlu ediyor. Çiçekler bakıma ihtiyaç duyuyorsa insanında bakıma ihtiyacı olması ile bağdaştırdım. Hani toprağa dokunmak insanı nasıl rahatlatıp mutlu ediyorsa, insanı giydirmekte o denli beni mutlu ediyor rahatlatıyor. İnsanların mutlu ayrılması bana öz güven ve huzur veriyor. Meslekler arasında bu şekilde güzel bir bağlantı oluştu. Meslekler birbirine teğet meslekler değil ancak ben birleştirdim. Mesela çiçeklerde seralarda hastalıklar olur onu düzeltmeye çalışırım. Buraya geldiğinde giyim tarzlarını düzeltmek de bana benzer gibi geliyor. Farklı giyim tarzlarını kişiye özel olarak uygulama yapmak, özellikle sloganımız olan “MODANI KENDİN YARAT” ile gelen kişilerin mağazamızdaki kıyafetlerle kendi modalarını oluştururken yönlendirmek ve moda oluşturmalarına vesile olmak, hoşuma gidiyor. Kıyafet özgüven sağlayan bir unsurdur. İyileştirme gibi bu da mutluluk veriyor.

2. GOLD MAGAZİN’İ bize tanımlar mısınız?

Genç Giyim Mağazası GOLD MAGAZİN 2004 yılında Gezer Giyim çatısı altında    patentli bir marka olarak tasarlanmış ve 2015 yılında Gezer Giyim ve SG Giyim’in beraber oluşturduğu konsorsiyumda faaliyet alanı ve ürün çeşitliliği genişletilmiştir.

3. Şirketlerinizin çalışana bakışını anlatır mısınız? İşletmeniz için çalışanların yeri ve önemi nedir? Açıklar mısınız?

Biz çalışanlardan verim istiyoruz ve onların kendilerini güncellemelerini istiyoruz. İş verimi ve güncellemeye kişisel gelişim ile ilerlemelerine önem veriyoruz. Çalışanların kendilerini geliştirerek verimli çalışma mobbingin konuları arasında bulunmaktadır. Evet, haklarını bilen bilinçli personelle çalışmak benim daha hoşumuza gidiyor. Çünkü iş verimliliğini direkt etkiliyor. Yeni personele iş öğretiyoruz tabiî ki ancak, bilerek gelen personel daha farklı oluyor.

4.Şirket pozisyonlarında iş tanımı var mı? Tüm çalışanların görev ve sorumlulukları belli mi? İş tanımlar üzerinden mi görevlendirme yapılıyor?

Şirket pozisyonlarımızda iş tanımı var. Tecrübeli ya da tecrübesiz olan çalışanlarımız için farklı uygulama bulunmaktadır. Kasiyer olarak alıp, satışta olduğu zaman iş tanımını değiştirebiliyoruz. Çalışan nerede rahat, mutlu ve verimli ise orada görevlendiriyoruz ve buna göre iş tanımı da değişiyor. Kasiyer, satış elemanı veya müdürün olarak görev yapan her bir çalışanımızın ayrı ayrı iş tanımları bulunmaktadır.  Sınırları belirlenmiştir. İş tanımları ihtiyaç halinde hatırlatılır. Müdürün ya da satış personelinin kendi görevlerine ait iş tanımlamaları bellidir. Yükselebilecek personelin önü açıktır.

5. Çalışanlarınızın şirketlerinizi tercih etme nedeni nedir? Çalışanlar neden işletmenizi tercih etti ya da etmeli?

Çalışanlarımın şirketi tercih etme sebebi güvendir. Personelim bana ve işletmemize güven duyar. Kendilerine başka firmalardan bazen iş teklifi geldiği halde gitmediklerini biliyorum. Bazen kendileri de gelip bana anlatırlar. Her çalışan çalışırken kendini güvende görmek, insana yaraşır bir iş ortamında çalışmak ister. Ayrıca çalışırken gelişmek de ister. Biz bunu sağlıyoruz. Firma olarak gelişime önem veriyoruz. Sıfırdan başlayan bir personel müdürlüğe kadar ulaşıp donanımlı bir şekilde gidiyor. Bu firmamız 3 yıldır var. Benden ayrılıp ta (doğum nedeniyle ayrılanlar dışında) kimse açıkta kalmadı. Hatta kendi işlerini kurdular. Ayrılan kişi iş açarak ayrılıyor. Ankara’daki şubelerimiz için de durum aynısıdır. İş tecrübesi olmaksızın gelen çalışanlarımızdan Ebru, aslında Bilgisayar öğretmenliği bölümü mezunudur.  Kendisinin söylemi ile burada özgüveni kazandığını, “Şengül hanım en baştan bir bebek gibi bana iş öğretmeye başladı. Zeminden adım adım geliştiriyor.” Sadece tekstil işi değil, kopyala yapıştırmayı da onlara öğretiyorum. Başka bir işe dahi girse kendine yarayabileceği bilgileri vermek istiyorum. Kendi mesleklerini yapamayan personele bu mesleği öğrettiğiniz gibi farklı bir mesleğe gittiğinde de faydalı olacak bilgiler vermeye çalışıyoruz. Bir mimarımız vardı. Kıyafetlerini hep siyah giyerdi. Sürekli kendisini uyarıyordum. Şu an iyi bir firmada yönetici olarak çalışıyor. Artık rengârenk giyiniyor ve her seferinde bize teşekkür ediyor. Personelin her şekilde gelişim sağlamasını istiyorum. Personele sosyal açıdan destek vermeye çalışıyorum. Kurslara gönderiyorum. Kendim eğitim veriyorum. Hangi yönleri eksikse onu tamamlamaya çalışıyorum.

6.Çalışanlarınızın projelerdeki yerini açıklar mısınız?

Proje bizim için sezon geçişleridir. Örneğin kışlık reyon hazırlama kapsamında öncülüğümde ortak aklı öne çıkartmak için onların da görüşlerini alarak birlikte hazırlıyoruz. Bazen ben gösteriyorum. Yaptığımı bozup onların yapmasını istiyorum. Hep birlikte en iyisini ve güzeline bulmaya çalışıyoruz.  Mesela yaz, kış ve geçiş dönemlerinin dizaynları farklı oluyor. Bu düzenlemede A’dan Z’ye her şey değişiyor, kışın başka bir konsept uygulanıyor, yazın başka bir konsept uygulanıyor. Bu uygulamada personelin hepsi ayrı ayrı görev alıyorlar. Kimisi vitrinden sorumlu oluyor, kimisi mankenlerden sorumlu oluyor gibi.. Görevlendirmelerde yerlerini alıyorlar. Katılım sağlıyorlar.

7. İş toplantılarınızın sıklığı, katılım oranı ve içeriği (işe yönelik mi, gelişimsel mi) nedir? 

En kısası 1 ay oluyor en uzunu 1,5 ya da 2 ayı geçmiyor. Sık sık iş ile ilgili toplantı yapmaya çalışıyorum. Katılım yüzde yüz oluyor.  Toplantı içeriği hem işe yönelik,  hem de kişisel gelişim kapsamında oluyor. İhtiyaca göre ama yüzde ellisi iş yüzde ellisi kendi gelişimleri ile ilgili eksikliklerini gidermeye yönelik diyebilirim. Bir de gündemi takip ederek toplantı yapıyorum. Gündeme göre toplantı seyri şekilleniyor ve güncelleniyor.

8.Çalışanlarınızın kendilerini ifade etme seviyesini açıklar mısınız?

Bizde iş ortamı bir aile ortamı gibidir. Ancak, yönetişimin hâkim olduğu bir aile ortamı gibidir. Bu nedenle her çalışan kendisini rahat ve güzel ifade edebilmektedir. İş, çalışma arkadaşları veya özel yaşamdaki sıkıntı ve dertlerini aktarabiliyorlar. Anlatmasalar bile ben o anki hal ve hareketlerinden, duruşlarından anlıyor ve çözüyorum. Söylemek isteyenler söylüyor. İş saatleri sırasındaki durumlarını fark etmem halinde soruyorum. Dün bir çalışma arkadaşım vardı. Durgun gözüküyordu. Sıkıntı olup olmadığını sorduğumda uykusuz olduğunu söyledi. Kuşkusuz insan girift bir canlıdır. Her sorununu bilmek ya da onların anlatmalarını bekleyemeyiz. 

-İş ile ilgili sorun ve sıkıntılar oluyor mu?

-Oluyor tabiî ki.

-Ne sıklıkta oluyor? 

-Sıklığını bilemem ama sponten gelişen de oluyor kendi aralarında oluşan durumlarda olabiliyor.

-Sizinle bu durumu paylaşıyorlar mı?

-Paylaşıyorlar. Kademe kademe gidiyor. Yani önce personel sorumlusu müdür yardımcısına, ardından müdür ve en son bana geliyor. Teknik konularda direk dâhil oluyorum. Mesela kasada herhangi bir sorun çıkması halinde direk çözüm bulmaya çalışıyorum. Ancak genel olarak silsile usulü çözüm bulmaya çalışıyoruz.

-Profosyonelce yaklaşım sağlıyorsunuz.

-Evet.

9. İş yerlerinizde sosyal aktiviteler yapılmakta mıdır? Yapılmaktaysa kimlere ve ne sıklıkta yapılmaktadır?

Pandemiden önce oluyordu. Kahvaltılar, akşam yemekleri, Ankara’ya gidip gelme gibi eğitimler adı altında ziyaretler yapılıyordu. Bunlar çalışanları mutlu ediyordu. Pandemi dönemimde maalesef şehir dışı ziyaret ve eğitimler kaldırıldı. Tekrar başlatmayı düşünüyorum.

10. Çalışanlarınızın istatistiği nasıldır? Ülke şehir vb.

-Çalışanlarımızın tamamı Kırıkkale’den.

-Yerel çalışma yapılınca çalışanda bu bölgeden oluyor anlaşılan.

-Evet.

-Eğitim durumları nedir?

-Tamamı üniversite mezunu. Hatta ikinci bir üniversite okumaları yönünde onları destekliyorum. Bir gün hepsinin sınavları aynı güne denk gelmişti. Siz neden okuyorsunuz dediğimde “siz yönlendirdiniz” diye cevap almıştım. Okumalarını istiyorum ve destekliyorum. Burada imkânınız varken okumalarını teşvik etmeye devam edeceğim.

11. Beyin fırtınası çalışmalarınıza çalışanlarınızı katıyor musunuz?

Farklı konularda çalışanların fikrini özellikle alıyorum. Ortak akıl ile işi nasıl pratik hale getirebiliriz? Programları nasıl kolaylaştırabiliriz? gibi konularda fikir alışverişi yapıyoruz. Mesela reyon düzenlerken hangi rengi öne çıkaralım, mankenlerin konumları nasıl olmalı gibi kararları birlikte değerlendiriyoruz.

12. İşyerleriniz “insana yaraşır bir iş ortamı” mıdır? Nasıl?

Evet. Daha iyisi için sürekli çaba sarf ediyoruz. Kıyaslama yaptığımda yer ve mekân konusunda yetersiz kaldığımız durumlar oluyor. Personelin dinlenmesi için daha ferah olmalı. Bunları mevcut imkânlar ölçüsünde daha da geliştirmeye çalışıyoruz. İnsan mutlu olursa verimli olabilir ve kaliteyi arttırabilir diye düşünüyorum. Avm ortamında imkânlar biraz da maalesef kısıtlı olduğundan arzu ettiğimiz imkânı bazen sunamayabiliyorum. Konsept farkı yapabiliriz; daha güzel ve rahat masa, sandalye gibi iyileştirmeleri sağlayacağım. Personelin dinlenmesi için bu mekânların geliştirilmesi gerektiğini düşünüyorum.

13. İşyerlerinizde temel insan hakkı konularından olan “dil, din, mezhep, cinsiyet, etnik köken” gibi ayrımcılıklar var mı?

Vatanını seven herkes ile çalışırım. Yeni başlayacak personele bu durumu açıkça söylüyorum. Burada farklı etnik kökenden çalışanlarımız bulunmaktadır.  Ayrımcılık söz konusu olamaz. Bu konuda asla taviz vermem.

14. Çalışanların iş yeri ve yönetime yönelik sorunları olduğunda kime nasıl müracaat etmekte ve nasıl ele alınmaktadır?

Daha öncede söylediğim gibi personel sorumlusu müdür yardımcısı ve müdür şeklinde müracaat silsile yoluyla yapılıyor teknik konularda direk dâhil oluyorum.

15.Yönetici veya çalışanlar sonuçlarının adalet ilkesi ile yapıldığına inanıyorlar mı? Her uygulama ve kararımda adil olmaya özen gösteriyorum. Kuşkusuz eksiklerim olabilir. Yöneticiler tarafından çalışanlara farklı muamele yapıldığını görsem veya duysam müdahale ederim.

-Aynı soruyu çalışanlara da yönelttik. Yani yönetimin adaletli davrandığına inanıyor musunuz? Verilen cevap: Kesinlikle evet. Eğer adaletli davranış olmadığını düşünürsek Şengül Hanım direk müdahale ediyor. Bu durum bize güven veriyor.

16. Yönetim anlayışınızda, her kademedeki çalışana cezalandırma ve ödüllendirme anlayışınızı kısaca açıklar mısınız?

Cezalandırma konusunda işleme aldığımız bir uygulama yok. Daha işi öğrenme aşamasını geçtikten öğrenip uygulamaya başladıkları zamanlarda cezalandırma değil ancak tutanak tutma durumuna gidiyoruz. Tutanak tutuyoruz ki bu tutanak hazırlanırken her personel yaptığı davranışı yeniden tartsın değerlendirebilsin. Ödüllendirme konusunda ise prim ya da hediye yemek, kahvaltı ya da kursa gönderme şeklinde oluyor. Bunlar için belli bir kota konuluyor. O kotaya ulaşan kursa gönderiliyor. Kendi ihtiyaçlarına göre cezalandırma istemesek de mecbur kalıyoruz. Tutanak ile nerede eksikleri olduğunu fark etme hedefi güdüyoruz tutanak yazan personel hatasının nereden kaynaklandığı kendi görerek düzeltme yolunu yine kendi isteği ile seçiyor ve kalıcı olduğunu düşünüyorum.

17. İşe geç gelme- rapor alma gibi oranı söyler misiniz?

Geç gelme oranı çok fazla yok. Hatta hemen hemen hiç olmuyor. Trafiğe bağlı sıkıntılar daha çok olabiliyor. Bilgi verilmesi yeterli oluyor. Bilinçli geç kalma olayı çok olmuyor olduğu zamanlarda ise savunma istiyorum. Ceza yoluna gitmiyoruz. Ancak etkin iletişim yöntemini sıklıkla kullanıyoruz. Üst üste gecikmelerde ise tutanak tutuyoruz.

18. Çalışanların terfilerinde nelere dikkat edilmektedir? Yüksek verimlilik gösteren çalışanlarınızı ödüllendirme ve/veya takdir ettiğiniz uygulamalarınız var mı?

Çalışanlarımız iyi performans gösterince veya ayın elemanı seçildiğinde ek prim ödemesi, yemek, talep ettikleri özel bir kurs aldırma ve giderlerini karşılama şeklinde farklı ve duruma göre ödüllendirmeler yapıyoruz. Bu uygulamalarımızı hakkaniyet içinde verimlilik ile beceri durumlarına göre takdir etme ödüllendirme uygulamalarımız her daim var. Kendisini güncelleyen, bilgisini işin daha verimli ve kalitesi için yorumlamayan çalışanı her işveren gibi ben de çok önemsiyorum ve karşılıksız bırakmıyorum.

19. Çalışanlarınızın kişisel ve mesleki gelişimi için çalışmalar yapılıyor mu? Yapılıyorsa bununla ilgili bir takip sisteminiz var mı?

Tabii ki var. Çalışanlarıma gerekirse bende eğitim veriyorum ya da eğitimlere gönderiyorum. Ayın elemanı ya da o dönemki elemanların başarılarını da takip ediyorum ve değerlendirmeler yapıyorum.

20. Yönetim organizasyon şemanız liyakat ve ehliyete uygun mudur?

 Evet. Uygun olduğunu da düşünüyorum.

21.Dünyanın ve ülkemizin yaşadığı Pandemi döneminde çalışanlarınızdan işten çıkarılan oldu mu? Olduysa neden ve çalışanlar kendilerini bu dönemde nasıl hissetmekte?

İşten ayrılan ya da benim çıkardığım personel olmadı.

22. Yönetim olarak merkezden veya yerinden mi yönetiliyor?

Kırıkkale bölümünü ben yönetiyorum. Ancak, burası Gezer giyimin alt koludur.

23.Çalışanlarınız işyerlerine gelirken neler hissediyorlar? Ayaklar geri geri mi gidiyor? Zevkle ürettiğim, kendimi ifade ettiğim ve karşılığını da aldığım yer olarak mı görüyorlar?

O esnada yanımızda bulunan bir çalışana aynı sorumuzu yönelttik. Soruyu çalışan: Burada severek ve isteyerek çalışıyorum. Bana verilen bir görev ya da sorumluluk olduğunda onu yerine getirmek için zevkle    geliyorum. Mesela kendimi satışta iyi hissediyorum. Bir müşteriyle ilgilenirken işimi severek yapıyorum. Böyle olunca da ayaklar geri geri gitmiyor tam tersine ileriye gidiyor. Özel nedenlerden dolayı üzgün veya sorunlu çalışan olursa moral ve motivasyon için izin veriyorum. Sorununu çözsün ve neşeyle gelebilsin istiyorum.

24. Çalışanlarınızın örgütsel bağlılığı, iş motivasyonu, çalışma yaşam kalitesi ve iş tatmini ile ilgili yaklaşımlarınızı öğrenebilir miyiz?

Size en yeni örneği vereyim. Mesela bugün bizim mağaza açılışımız 09:30 Ben söylemeden arkadaşlar mağazayı saat 09:00 da açmışlar. Biraz şık giyinin dedim gördüğünüz gibi çok şık olmuşlar yani örgütsel bağımlılığımız elbette ki oluyor.

Geçtiğimiz aylarda defile yapmıştık. Eski personellerim yeni personellerim kilit şeklinde hepsi bir aradaydı. Yani benim için personelin gelmesi bana protokol gelmiş gibi hissettirmişti.

25. İşyerlerinizin, etik, çevre gibi bakışı nedir? Belgeleri var mıdır? Çalışanların işe yönelik istekliliklerini nasıl açıklarsınız.

Çalışanlarımız istekli ve mutlu. Hep birlikte çevreye karşı son derece duyarlıyız. Birbirimize, komşu esnafa ve müşterilerimizle etik kurallar çerçevesinde gereken saygı ve sevgi kurallarına uygun davranıyoruz. Çalışanın işe yönelik isteklilikleri, gözünün içi gülüyorsa ben tamam diyorum. Konuşmadan dolayı diksiyon kursuna gitmek isteyen personelim oluyor. Kursa gönderiyorum ayrıca ben de destek veriyorum. İmkânlar doğrultusunda emeklerinin hakkını vermeye çalışıyorum. Aramızdaki iletişim son derece güzel. Sorunları da birlikte aşabiliyoruz.

26. Çalışma hayatı adına istihdama ve ürettiğiniz ekonomik değerin ülkemize katkısını anlatır mısınız? Eklemek istediğiniz başka bir şey var mıdır?

Personel alımı yapıyorum. Şu anda bu şubemizde 5 çalışan ile istihdama destek       veriyoruz. Gezer Giyim olarak da 50’den fazla çalışan bulunmaktadır.  Mağazalarımızla birlikte internet satışlarımızla da halka hizmet vermekteyiz.

27. MEYAD ve faaliyetleri ile “Çalışma Hayatında İyi Uygulama Örnekleri Projesini” bir işveren olarak nasıl buldunuz? Rol model uygulaması ya da olumlu güdüleme modeli de denebilecek bu çalışmanın sizce çalışma hayatına ne gibi bir etkisi olur, neler söylemek istersiniz?

Rol model olarak beni tercih ettiğiniz için mutlu oldum. Açıkçası birde bu projede kendimi de sorguladım. Personellerimle de paylaştım. Olumlu bir güdülüme kesinlikle oldu. Mağaza işleyişi ve personel sorunlarını tekrar gözden geçirme şansım oldu. Projeyi iş dünyası için de çok faydalı buluyorum. Toplumda hep kötü örnekler konuşuluyor. Oysa hepimizin güzelliklere ve iyiliklere ihtiyacımız var.

28. MEYAD ile birlikte “mobbinge hayır” bilinçlendirme faaliyetlerine destek verir misiniz?

Mobbingi MEYAD ile öğrendim. MEYAD Başkanı İsmail AKGÜN mobbing eğitimlerini aldığım hocamdır. Doğru kişiden ve doğru bilgileri aldığım için kendimi şanslı görüyorum. MEYAD ile “mobbinge hayır” bilinçlendirme faaliyetlerini zaten destekliyorum. Personellerim de destekliyor. Kendi haklarımı da MEYAD ile çok iyi öğrendim. Bu güzel proje vesilesiyle bizimle röportaj yapmanızdan dolayı teşekkür ederiz. MEYAD’ı her zaman memnuniyetle destekliyoruz.

MEYAD, işyerlerinin; yönetici ve çalışan dostu, çalışanların mutluluğu, insana yaraşır iş ortamları, iş tatmini, güvenceli iş, ödüllendirme sistemi ve oranları, çalışan mutluluğunun üretim, kalite ve verimlilik üzerine somut etkileri gibi pek çok konuyu araştırmaya devam edecek.