Ani kilo değişimleri deri çatlaklarına neden olabilir

Dermatoloji Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Özlem Akın, deri çatlaklarıyla ilgili soruları yanıtladı:
Deri çatlakları nedir?
Hızlı büyüme, gebelik ve hızlı şişmanlama sonrasında derinin altındaki tabakanın yırtılması sonucu gelişen ince çizgilerdir. Bu durum tıbbi bir problem yaratmayan, fakat kozmetik olarak rahatsız eden bir durumdur.
Peki bu çatlaklar kimlerde görülür?
Adölesan dönemde hızlı büyümeyi takiben çocukların önemli bir bölümünde görülür. Kız çocuklarında, erkeklere göre daha fazladır. Deri çatlakları, deri gerginliğinin fazla olduğu vücut bölgelerinde görülür. Bu çatlaklar hamile kadınların karın ve göğüslerinde, ergenlik dönemindeki gençlerin kalça ve göğüslerinde, vücut geliştirme yapanların omuzlarında ve aşırı kilolu kişilerin çeşitli bölgelerinde görülebilir. Deri çatlakları uzun süreli kortizonlu krem ve hap kullanımına bağlı olarak da gelişebilir. Ayrıca böbrek üstü bezinin aşırı kortizon salgıladığı Cushing Sendromu denen hastalıkta da kandaki kortizon düzeyi artarak deride çatlaklara neden olur.

YÜZDE DE GÖRÜLEBİLİR
Deri çatlakları nasıl görünür?
Deri çatlakları oluşmadan önce ilk olarak deri rengi pembeleşir ve bu aşamada kaşınır. Kısa sürede kırmızı, mor bir çizgi halini alır. Zaman içinde bu çizgiler beyazlaşır ve daha az belirgin hal alır. Genellikle birkaç santim uzunluğunda, 1-10 mm. genişliğindedir. Kortizon kullanımı ve Cushing hastalığında daha uzun ve geniş olabilir ve klasik yerleşimin dışında, yüz gibi alanlarda da görülebilir.
Tanı nasıl konur?
Tipik yerleşim bölgeleri ve klinik görünüm tanı için çoğunlukla yeterlidir.
Çatlaklardan nasıl korunulabilir?
Çatlaklar için ilk önlem aşırı ve ani kilo değişimlerinden kaçınmaktır. Ani kilo alımı kadar, ani kilo vermek de çatlaklara neden olabilir. Gebelik esnasında cilde masaj yapılmalı ve cildi yumuşak tutan kremler sürülmelidir. Bu amaçla birçok krem üretilmiş olmakla birlikte hiçbirisinin kesin olarak cilt çatlaklarını tamamını önlediği söylenemez. Gebelikte aşırı kilo alımının engellenmesi, fiziksel aktivitelerin gereksiz derecede kısıtlanmaması gerekir.

PEELING'LE TEDAVİ EDİLEBİLİR
Çatlakların tedavisi mümkün müdür?
Deri çatlakları genellikle kozmetik problem oluşturur fakat nadiren ülser ve yaraya neden olur. Ergenlikte belirgin olan çatlaklar zamanla gerileyip tedavi ihtiyacı göstermezler. Çatlakların tedavisinde kullanılan ilaçlar, derinin orta tabakası olan dermisteki kolajeni uyarır ve elastin sentezini tetiklerler. Deri çatlaklarının etkin bir tedavisi henüz mevcut değildir. Eğer rahatsız ediyorsa retinoid içeren kremler, kimyasal peeling, pulse dye lazer tedavisi, fraksiyonel lazerler, radyofrekans dalagaları, intensive pulse light (IPL) denenebilir.

CİLTTEKİ LEKELERLE SAVAŞIRKEN GÜNEŞTEN KORUNUN
Hamilelikte karında çatlak oluşması anne adayının cilt yapısıyla doğrudan ilgidir. Genellikle hassas ciltler, çatlak oluşumuna daha müsait olur. Doğumdan sonra çatlaklar solar ve kısmen geriler. Anne adaylarında çatlaklar, doğumdan sonra da görülmeye devam edebilir.
Bunun önüne geçmek için bebeğe zarar vermeyen, cildi besleyen doğal yağların kullanılması önerilir. Ayrıca sıvı alınımının yeterli ve beslenmenin dengeli olması gerekir.
Hamilelikte, çatlakların yanı sıra lekelenme problemleri de görülebilir. Bu doğal bir durumdur; hamilelik sırasında salgılanan östrojen, progesteron ve MSH hormonlarının etkisiyle göğüs çevresi, koltuk altı, genital bölge ve kalçaların iç yüzlerinde renk artışı oluşabilir. Bu lekelenmeler doğumdan sonra geçer.
Gebelik dönemlerinde bu lekelenmelerden kaçınmak için özellikle güneşe maruz kalmamak gerekir.
Oluşan lekelerin rengi doğum sonrası peeling ile açılabilir. Ancak lekenin tedavi edildikten sonra her zaman tekrar edebileceği, güneşten korunma olmaksızın leke tedavisinin olmayacağı bilinmelidir.