Biraz tasarruf, başka bir şey değil!

  Son zamanlarda klişeleşmiş, üzerinde toplum olarak hemfikir olunan bir konuda tavsiye verilecekse, tavsiyeye ‘’biraz’’ diye başlanır; başka bir şey değil olarak bitirilir oldu. Örneğin: "Biraz saygı, başka bir şey değil" veya "biraz huzur, başka bir şey değil" gibi. Hak verirsiniz ki saygı da, huzur da, tasarruf ta kimsenin tavsiyesine ihtiyaç duymadan gerçekleştirilebilecek erdemli  davranışlardır. İtiraf edelim; 15 Temmuz’dan sonra büyükşehirlerde yaşayanlarımız bir aylığına da olsa ulaşım parası vermekten kurtulup ceplerini biraz da olsa nefes aldırdılar. Mesela  bu bir aylık sürede Ankara gibi ulaşım ücretlerinin zirvelerde olduğu bir ilde 400 lira öğrenim kredisi alan bir öğrencinin cebine 100 lira gibi bir para kalmış oldu. Yani millet olarak aslında bir aydır farkında olmadan tasarruf yaptık. Ben de bu yeni ritüele uyarak "biraz tasarruf, başka bir şey değil" dedim ve başladım "nerden nasıl tasarruf edebiliriz" in cevabını aramaya. Bu sebepten sizlere tavsiyelerden değil farkında bile olmadan tükettiğimiz paralardan bahsetmeden evvel yeri gelmişken kısa bir anımdan bahsetmek istiyorum. Üniversite 3.sınıftayken arkadaşlarla yine bir gün, bir öğrenci klasiği olarak paraya  sıkıştık. Ne yapsak ne etsek de elimizi bollaştırsak diye kara kara düşünürken Ankara’nın o soğuk  kış akşamlarında bisiklet arkasında seyyar boza satmaya karar verdik. Amacımız kafelerde oturmayıp dolaşan insanlara gezerken içebilecekleri, içerken de içlerini ısıtabilecekleri bir şeyler satabilmekti. Bisikletlerle satacağımız için de Kızılay’dan 7.Cadde’ye kadar birçok alanı dolaşabilecektik. Nitekim hazırlıklarımızı tamamladık. Üç kafadar  evde hazırladığımız bozaları termoslara koyduk, kâğıt bardakları yerleştirdik tam evden çıkacakken arkadaşlardan biri: "Beyler önemli bir şey atladık" dedi. Ben bu amatör teşebbüsümüzü ne engelleyecek diye bir yandan ne atladığımızı bulmaya çalışırken bir yandan da sordum ne atladık diye. O da fiyat Mevlana fiyat! Kaçtan satacağız biz bunları deyince bir şeyler dank etti. Üçümüzde üniversiteli gençlerdik ama okulda öğrendiğimiz en önemli şeyi atlamıştık. Yani bir fiyat politikamız yoktu. Hemen bir fiyat belirleyip satışa çıkmamız gerekiyordu. Ben 1 liradan verelim dedim. Arkadaşlar: "Kaç tane satacağımızı bilmiyoruz. Üstelik 3 kişiyiz. Kâr 3’e bölünecek. 1 liradan satarsak az olur" dediklerinde aklımıza pazarlama dersinde anlatılanlardan hemen şu geldi: İnsanların  1 liralarından sonra, onlardan alınabilecek en kolay para 3 liralarıdır. Madem öyle dedik ve 3 liradan "Ankara ayazına, Osmanlı bozası" diye üşüyen insanlara sattık, bereket versin keyifli bir tecrübe oldu bizler için. İşte bu satış macerası bize öğretti ki Vatandaş! 1 lirana, 3 lirana sahip ol! Çünkü pazarlamacılar biliyorlar ki senin cebinden bu miktarları almak çok kolay. Şimdi düşün günde nerelere 1 liran gidiyor? En basitinden ‘amaaan canım nasılsa sağlığa faydalı’ diyerek günde kaç şaşal su alıyorsun tanesi 75 kuruştan? Sen biliyor musun ki o sudan elde edilen kar sigaradan elde edilen kardan fazla. Ülke olarak tüketim eğrimiz 0,83. Bu demek oluyor ki kazandığımız her bir liranın 83 kuruşunu tekrar harcıyoruz. Yine bu demektir ki ülke olarak kazandığımız her 1 liranın sadece ve sadece 17 kuruşunu tasarruf edip biriktirebiliyoruz. Kitlesel olarak ve çılgınca tüketiyoruz. Bir de işin şu tarafı var 1300 lira maaş alan bir adama ne kadar tasarruf ettirebilirsiniz ki? Adam nerden nasıl tasarruf etsin, yemekte mi yemesin, otobüse de mi binmesin diyebilirsiniz. İşte o noktada diyorum ki uzun vadede borçlanmaya yol açacak ve gelirinin çok üzerinde miktarlara ulaşacak alışverişler yaparak kendimizi çalışma hayatının bir kölesi haline getirmeyelim. Gelecekte kazanmayı umduğumuz parayı bugünden harcamaz isek ve 1-3 lira gibi küçük meblağlara dikkat edip o paraları cebimizde tutmayı başarırsak ülkenin geneline vurduğumuzda ciddi bir tasarruf yapmış olucaz zaten.