Çocuğunuzun üstün zekâlı olduğunu nasıl anlarsınız?

Sadece çok basamaklı sayıları çarpıp bölebilen çocuk üstün zekâlı değildir. Toplumda bilinen aksine, üstün zekâlılığın farklı göstergeleri bulunuyor. Peki üstün zekâlı kime denir, nasıl anlaşılır? Nasıl bir eğitim almalıdır?

Türkiye Üstün Zekâlılar Yüksel Eğitim Vakfı (TÜZYEV) Başkanı Mehpare Kınık soruları yanıtladı:

Üstün zekâlı kime denir?

Soyut düşünebilme, sözel ve sayısal usa vurma, uzamsal ilişkiler, bellek ve sözcük akıcılığı, yeni durumlara uyum sağlama ve yön verme, bilgiyi hızlı, sağlıklı ve seçici olarak anımsanma, muhakeme kurma, yaratıcılık, sanat, liderlik veya özel akademik alanlarda yaşıtlarına göre yüksek düzeyde motivasyon ve potansiyel gösteren çocuklara "Üstün Zekâlı Çocuklar" denir.

Çoğumuzun üstün zekâlı olduğunu nasıl anlarız?

Bu çocuklar zihinsel açıdan erken gelişirler ve normal yaşıtlarından daha çabuk öğrenirler. Sürekli soru sorarlar, meraklıdırlar, öğrenme ve bilgiye açlık duyarlar. Öğrenirken çözüme çoğunlukla sezgisel olarak ulaşırlar. Çeşitli alanlarda özel yetenekleri vardır, derin ve geniş ilgi alanlarına sahiptirler. İlgi alanlarına dikkatlerini yoğunlaştırarak yoğun motivasyon gösterebilirler. Düşünceleri akıcıdır; bir alanda öğrendikleri konular ile bir başka alanda öğrendikleri konular arasında akla yatkın ilişkiler kurabilirler. Karmaşık ve zor problemlerden hoşlanır ve yaşıtlarının çözemedikleri problemleri çözebilirler.

Üstün zekâlı çocuklar genelde karikatürize edilir, içine kapanık olarak gösterilir, doğru mudur? Üstün zekâlı çocuklar kendini soyutlar mı?
Üstün zekâlılar, bilinen aksine sosyallerdir. Orijinal, yaratıcı düşünce yapısına sahip olduklarından girişkendirler. Dolayısıyla bazı örnekler dışında içine kapanıklardır diyemeyiz.

Yetişkin birey gibi davranmaları olası mıdır?

Evet çünkü sorumluluk duyguları gelişmiştir, kendilerine güvenirler ve kolaylıkla sorumluluk alabilirler. Yeni ve değişik durumlara kolay ve çabuk uyarlar. Genellikle kendilerinden büyük çocuklarla iletişime girmeyi tercih ederler.

Üstün zekâlılar için standart bir eğitim doğru mudur?

Üstün zekâlı çocuklar, çeşitli alanlarda özel yeteneklere sahip olduklarından, farklı alanlardaki yeteneklerini geliştirmek için özel bir eğitime ve uygun imkanlara gereksinim duymaktadırlar. Zihinsel açıdan erken gelişmeleri ve normal yaşıtlarından daha çabuk öğrenmeleri, sıradan müfredatın bu çocuklar için yetersiz kalmasına sebep olmaktadır. Meraklı ve irdeleyen tabiatlarıyla üstün zekâlılar, farklı alanları bütünleştiren, farklı içerikleri kapsayan, soyut, üst düzey, gerçek uzmanların ve bilim insanlarının hayatlarını, düşünme stillerini, disiplinlere özgü düşünme alışkanlıklarını ve yöntemlerini içeren kapsamlı bir müfredata ihtiyaç duymaktadırlar.