İşçi ve emekçinin bayramı 1 Mayıs nasıl kazanıldı?

ÖZEL HABER: CANSU BALOĞLU

İşçi ve emekçilerin mücadelesinin bir sonucu olarak doğan 1 Mayıs, dünyanın pek çok farklı ülkesinde, etkinliklerle kutlanıyor. İşçi haklarının kazanılmasında bir dönüm noktası olan 1 Mayıs'ın önemi her sene vurgulanıyor.

1 MAYIS'IN DÜNYA TARİHİNDEKİ YERİ

İlk olarak 1856'da Avustralya'nın Melbourne kentinde, taş ve inşaat işçileri, günlük sekiz saatlik iş günü talebiyle Melbourne Üniversitesi'nden Parlamento Evi'ne yürüyerek dikkat çekti. Sonrasında, 1886 yılında Amerika İşçi Sendikaları Konfederasyonu öncülüğünde işçiler, günlük sekiz saatlik çalışma istemiyle işi bıraktı. Şikago'da yarım milyon işçi, Luizvil'de ise siyah ve beyaz işçiler birlikte yürüdü. Bu gösteriler, 1 Mayıs'ta tüm dünyada birlik, mücadele ve dayanışmanın sembolü haline geldi.

Ancak, bu mücadelelerin ardından gelen 4 Mayıs'taki Haymarket Olayı'yla birlikte gösteriler kanlı bir şekilde sonuçlandı. Bu olaylar işçilerin birlik ve dayanışmasını pekiştirdi ve 14-21 Temmuz 1889'da İkinci Enternasyonal'de, 1 Mayıs'ın 'Birlik, mücadele ve dayanışma günü' olarak kutlanması kararı alındı.

Zamanla, birçok ülkede 8 saatlik iş günü norm haline geldi ve 1 Mayıs, işçilerin birlik ve dayanışmasını yansıtan bir bayram olarak kutlanmaya başlandı.

TÜRKİYE'DE 1 MAYIS'IN TARİHİ

Türkiye'de ise 1 Mayıs'ın tarihi oldukça çalkantılı. İstanbul'da 1912'de ilk kutlamalar gerçekleşse de 1924'te hükümet kutlamaları yasakladı. 1970'li yıllarda ise Taksim Meydanı, işçi sendikalarının öncülüğünde büyük kutlamalara sahne oldu. Ancak, 1977'de yaşanan kanlı olaylar unutulmaz bir iz bıraktı.

2000'li yıllarda ise 1 Mayıs kutlamaları, tartışmalı bir hal aldı. 2009'de 'Emek ve Dayanışma Günü' olarak kabul edilip resmi tatil ilan edilmesine rağmen, Taksim'de kutlama yapılması yasaklandı. 1 Mayıs günümüzde devlet tarafından onay verilen alanlarda kutlanıyor.