"Türkiye’de en çok Suriyelilerin şirketi var"

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in ülkemizde faaliyetini sürdüren yabancı uyruklu yöneticilerin şirketleriyle ilgili soru önergesini Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan yanıtladı. Bakan Pekcan, ülkemizde şirket sahibi ve ortağı yabancı uyruklu olan ülkelerin Suriye, İran, Irak, Azerbaycan ve Afganistan olduğunu açıkladı. 

Bakan Pekcan, son 5 yıl içinde esnaf muafiyeti alan bayancı uyruklu esnaf sayısının 51 olduğunu belirterek, vergilendirme sisteminde yerli ve yabancılara uygulanan şartların eşit olduğunu ifade etti. 

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Ticaret Bakanlığına yönelttiği yazılı soru önergesinde, “Ülkemizde yabancı uyruklulardan iş yeri açan, işletmesi bulunan ve yatırım yapan kişi sayısı kaçtır? Ülkelere göre dağılımı nedir? İş yerlerinde çalıştırdıkları işçi sayısı kaçtır? İşçilerden yabancı uyruklu olan sayısı kaçtır? Çalışanların kadın erkek dağılımı nedir? Suriyeli olup iş yeri ve işletme açan kişi sayısı kaçtır?

Kaç yabancı uyruklu kişi vergiden ve yasal yükümlülerden muaf iş yeri ve işletme çalıştırmaktadır? Yabancı uyruklu olup Türk Vatandaşlığına geçerek şirket ve iş yeri açan kişi sayısı kaçtır? Kaç şirket sahibi yabancı uyruklu ya da Türk Vatandaşlığına geçen kişilerden oluşmaktadır?” şeklindeki soruların yanıtlanmasını istedi.

Bakan Pekcan, Kasım 2018 tarihi itibarıyla Ülkemizde geçerli çalışma iznine sahip olarak şirket ortağı, işletme veya işyeri sahibi olan yabancının ilk beş ülke dağılımının; Suriyeli, İranlı, Iraklı, Azerbaycanlı ve Afganistanlı şeklinde olduğunu belirtti. 

Bakan Pekcan, “Anayasamızın 73 üncü maddesinde vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin konulmasına, değiştirilmesine ve kaldırılmasına ilişkin düzenlemelerin kanunla yapılacağı hükme bağlanmıştır. Gerçek kişilerin gelirleri 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu uyarınca gelir vergisine tabi olup, Türkiye'de yerleşmiş olan gerçek kişiler, Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden vergilendirilmektedir. Ülkemizde ferdi bir işletme açarak faaliyette bulunan yabancı uyrukluların elde ettikleri kazançlar da durumlarına göre Gelir Vergisi Kanunu’nda düzenlenen basit usul, işletme hesabı veya bilanço esasına göre ticari kazanç hükümleri kapsamında gelir vergisine tabidir” açıklamasında bulundu. 

Uyruğuna bakılmaksızın, gerçek kişilerin merkezi ülkemizde bulunan kurumlar vergisine tabi bir mükellefiyet tesis ettirmeleri ya da bu mükellefe ortak olmaları durumunda 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca tam mükellefiyet esasına göre vergilendirildiğini anlatan Ticaret Bakanı Pekcan, “Bu itibarla, mezkûr Kanunda düzenlenen tüm muafiyet ve istisna düzenlemelerinden yasal şartları sağlayan ve kapsama dâhil olan tüm mükelleflerin yararlanması mümkün bulunmaktadır” dedi.

Bakan Pekcan, Esnaf Muafiyet Belgesi alan yabancı sayısının2015 te 10, 2016 da 9, 2017 de 16, 2018 de ise 3 Aralık tarihi itibarıyla 16 olduğunu belirtti. Bakan Pekcan verdiği bilgiye göre son 5 yıl içinde esnaf muafiyeti alan yabancı uyruklu işleri sahibi ve ortak sayısını ise 51 olarak belirlendi. 

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, konuyla ilgili yapmış olduğu açıklamada, “Anadolu illerinde seçim çalışmaları kapsamında esnaf ziyaretleri yapıyoruz. İlçelerde dahi çok yerde Suriyeli iş yeri açmış. Özellikle gıda ve telefon vb. gibi işlerde varlar. Ülkemizdeki esnaf, ekonomik krizin etkisi ile elindeki stok ürünün borcunu karşılayamaz hale geldi derken Suriyelilerin açmış olduğu iş yeri sayısı artışı dikkat çekici. Suriye’den gelenler misafirimiz derken giderek misafirlikten kalıcılığa geçiş var. Suriye’de güvenli kılınan bölgeden gelenler kısmen dönüş yaptı ancak o bölgeden gelenlerin bütünü dönmedi. Bu durumda sorun çözülüp, iç savaş bitse de Suriyelilerin Ülkemizde kalıcı bir yerleşime yöneldikleri görülüyor. İktidar bu konuyu dönecekler diye örtmeye çalışsa da, bakanlık verilerinde rakamlar düşük tutulsa da Anadolu illerinde, ilçelerinde esnaf ziyaretine çıkan her siyasi parti temsilcisi bu durumu bizzat yerinde görüyor. Önce kayıt dışı işçi olarak yaygınlaşırken günümüzde iş yerleri açarak esnaf olarak yerleşik düzene geçiyorlar. Bu konu önemli bir sorun olarak çözüm üretilmeyi gerekli kılıyor. Günü birlik politikalar bu sorunu yok kılamıyor” dedi.