Unutulmayacak mücadele: Sarıkamış Harekatı

Kars'ın Sarıkamış ilçesinde özellikle Allahuekber ve Soğanlı dağlarındaki zorlu coğrafyada şehit olan 1. Dünya Savaşı askerleri için ülke genelinde çeşitli etkinlikler düzenleniyor. Rusların sıcak denizlere inme planlarını engellemek amacıyla başlatılan bu harekat hem Türk tarihinde hem de dünyada bu olay "Son 140 yılın en acı olaylarından biri" olarak anılıyor.

Her yılın ocak ayının ilk haftasında düzenlenen programlar, Sarıkamış ilçesinin önemli zirvelerinden başlayarak Ayyıldız Tören Alanı'nda son buluyor. Gerçekleştirilen etkinliklerle Sarıkamış Harekatı'nın önemli öğretilerini nesiller arası aktarılıyor.

TÜRK TARİHİNE 'EN ACI' OLAYLARDAN BİRİ OLARAK GEÇTİ

Dünya Savaşı'nda Rus işgaline karşı başlatılan bu harekat, Allahuekber ve Soğanlı dağları gibi zorlu coğrafyalarda ve dondurucu soğuklarda yaşanan çatışmalarla bilinir.

Kafkas Üniversitesi Dede Korkut Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Yaşar Kop, yaptığı açıklamada Sarıkamış Harekatı'ndan çıkarılacak önemli dersler olduğuna vurgu yaptı.

Doç. Dr. Yaşar Kop'a göre, Sarıkamış Harekatı, öncesinde Osmanlı Ordusu'nun Ruslara karşı kazandığı Azap ve Köprüköy muharebeleriyle bilinir. Ancak, harekât sırasında yaşanan hava koşulları, stratejik hatalar ve iletişim eksiklikleri, bu tarihi olayı bir hezimetle sonuçlandırdı.

Enver Paşa'nın istememesine rağmen 'günah keçisi' ilan edildiğini belirten Kop özellikle 7 ve 17 Kasım'daki Azap ve Köprüköy muharebelerinin, harekatın gerçekleşmesine zemin hazırlayan faktörler olduğunu belirtti.

Sarıkamış Harekatı'nın kaderini değiştiren bir diğer önemli olay ise Karadeniz'de batırılan üç gemidir. Bu gemiler, savaş malzemeleri ve asker giysileriyle dolu olup, kaybedilmesi Osmanlı'nın savaşın seyrini etkiledi.

Kop, "Aslında baktığımızda bir savaş kaybettik, kaybetmemizin sebeplerinden biri, 3. Ordunun başında bulunan Hasan İzzet Paşa'nın bölgeyi bilmeden bölgeye komutan olarak atanması. Kendisi daha paşa rütbesinde olmamasına rağmen, onun yerinde gözü olan Hafız Hakkı Paşa'nın 10. Kolordudayken bir rapor hazırlayıp bunu Enver Paşa'ya sunması. Enver Paşa'nın bu görevi hemen yer değiştirip onu oraya atamış olması. Atadıktan sonra kendisinin Oltu'yu aldıktan sonra Selim-Sarıkamış arasını ve o şoseyi kesip bugün kullanılan kara yolunu kestikten sonra biz Sarıkamış'ı kuşatalım emrine maalesef yine uyulmaması. Orada günde en fazla 4 kilometre yürütülmesi gerekirken 19-20 hatta 40 kilometre yürütülmüş olması savaşın kaderini değiştirmiştir" dedi.