Yüzbinlerce esnafa erken emeklilik fırsatı

Yargıtay, yüz binlerce Bağ-Kur’luya emsal olacak bir karar verdi. Kararla 2000 yılından önce vergi kaydı, esnaf odası kaydı bulunan veya bu dönemden önce belli bir süre kaydı olup silinenlere ikinci bir fırsat kapısı aralandı. Bağ-Kur’lular yıllardır bu kararı bekliyordu.

YOK SAYILDILAR

Olay neydi? 4 Ekim 2000’de çıkan bir yasa ile belirlenen süre içinde (bu süre üç aydı) Bağ-Kur’a girişini yaptırmayanlara “Sizi 4 Ekim 2000’den sonra sigortalı sayalım” denildi. Ancak bu karar büyük tepki çekti ve ‘Anayasa Mahkemesi’ne kadar gitti. Yüksek Mahkeme, kararı 8 Ağustos 2001’de iptal etti. İptal kararına karşı dönemin hükümeti yeni bir yasal düzenleme yaptı. ‘4956 sayılı’ kanunla, 4 Ekim 2000’de çıkan yasa hükümlerine benzer bir düzenleme yapıldı. Başka bir ifadeyle 2000’den önce oda kaydı, vergi kaydı, esnaf sicil kaydı olunan dönemler yok sayıldı. Geriye dönük borçlanma sağlanamadı. Bu nedenle 500 bin esnaf ve sanatkar ile vefat eden esnaf ve sanatkarın bakmakla yükümlü olduğu kişiler bu haktan yararlanamadı. Yani üst üste yapılan düzenlemeler, ‘Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararına rağmen hak kaybına neden oldu.

SİGORTALI SAYILMALIYDI

Yargıtay ise açılan bir davada, 2000 yılından önceki dönemlerin sigortalılığa sayılması yönünde emsal niteliğinde karar verdi. Yargıtay’ın kararı 1985’te çıkan ‘3165 sayılı Kanun’a dayanıyor. Bu kanun, “Gelir Vergisi mükellefi olanlar, esnaf ve sanatkarlar siciline kayıtlı bulunanlar veya kanunla kurulu meslek kuruluşlarına kayıtlı bulunanların kayıtlı oldukları tarihten itibaren kendiliğinden (otomatikman) sigortalı sayılacağına” hükmediyor.

İSTEDİĞİN KADAR KAZAN

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun kararına göre; 1985-2000 arasında oda, sicil ve vergi kaydı olanlar, ihtiyaçları varsa bu dönemleri sigortaya saydırabilecekler. Ancak bu kayıtların ispat edilmesi gerekiyor. İspat da yetmiyor. Mahkemeye başvurmak şart. Çünkü bu durumdaki kişilerin başvurusunu SGK kabul etmiyor. Kayıtlarını aldıkları evrakla ispatlayanlar dava açarak Yargıtay’ın bu kararını emsal olarak gösterebiliyor.

Davası olumlu sonuçlanan esnaf, bugünkü basamak ve prim tutarı üzerinden gerektiği kadar süreyi borçlanıp ödeyebiliyor. Bu durum sigortalılığı geri çekeceğinden yaşı da öne alıyor. Yani erken emekliliğin yolunu açıyor. Ayrıca prim eksiği olanlar, eksik primini borçlanmayla giderebiliyor. Örneğin; emekliliği için 7 yıllık prime ihtiyacı olan bir esnaf geçmiş dönemdeki kayıtlı zamanlarını borçlanma hakkı kazanırsa, bu döneme ilişkin ödemeyi yapıp 7 yıl erken emekli olabilecek.

EŞ VE ÇOCUKLARIN DURUMU

2000’den önce kaydı olup primi tamamlayamadan vefat edenlerin eşi, çocuğu varsa aynı haktan yararlanabilir. Hak sahiplerinin de Yargıtay’ın kararına dayanarak dava açması gerekiyor. Bu konuda açılan dava ve taleplerin artması halinde hükümetin yasal düzenleme yapabileceği ifade ediliyor.

KARARIN TAMAMI BURADA

Kararın tamamı burada Dava kararı Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Odası’nın (TESK) internet adresinde (tesk.org.tr) yer alıyor. Kararı görmek isteyenler TESK’in internet sitesine girdikten sonra ‘Mevzuatlar’ başlığı altında yer alan ‘Genelgeler’ kısmına giriş yapacak. Bu adımı izleyenler önce ‘2015 yılı Genelgeleri’ bölümünü ardından da ‘19 No’lu Genelge 17.02.2015 (Sigortalılık Başlangıcının Tespiti Hk.)’ başlığına giriş yapacak. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Esas: 2009/21-10, Karar: 2009/52, karar tarihi 04.02.2009.)