Ekran bağımlılığı hangi hastalıkları tetikliyor? Çocuğunuz dijital ekran bağımlısı ise bunlara dikkat!

ÖZEL HABER: GÜNSU ÖZMEN

Psikolojik Danışman Şevval Ayhan, çocuk ve ergenlerde dijital ekran bağımlılığının Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunu (DEHB) tetikleyici etkileri hakkında önemli uyarılarda bulundu. Ayhan, son yıllarda çocukların ve ergenlerin odaklanma ve dürtü kontrolü problemleri yaşadığını ve bunun dijital bağımlılıktan da kaynaklanabileceğini belirtti. Ekran bağımlılığının, sadece odaklanma değil, aynı zamanda davranış bozuklukları ve çeşitli zihinsel gelişim sorunlarına da yol açabileceğini ifade eden Ayhan, ebeveynlerin çocuklarının dijital ekran kullanımlarına sınırlama getirmeleri gerektiğini vurguladı.

Ayhan, DEHB'nin belirtilerini açıklayarak, "Dikkat eksikliği ve hiperaktiviteye sahip kişiler, ders çalışmak, sınavlara odaklanmak ya da bir sohbete dikkat kesilmek gibi birçok durumda zorlanabilirler. Ancak DEHB, sıradan bir odaklanma zorluğundan çok daha fazlasını ifade eder. Kişinin sevdiği ve ilgisini çeken konulara aşırı odaklanma yeteneği vardır. Sevdiği bir etkinliğe daldığında temel ihtiyaçlarını dahi unutabilir." dedi. Ayhan, çocukların oyun sırasında kendilerini aşırı kaptırmaları nedeniyle tuvaletlerini bile unutabileceklerini örnek olarak verdi.

DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞUNA KARŞI YANILTICI YAKLAŞIMLAR

Şevval Ayhan, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun (DEHB) genellikle yanlış anlaşıldığına dikkat çekerek, her odaklanamama sorununun hiperaktivite bozukluğu anlamına gelmediğini söyledi. "Hiperaktivite bozukluğuna sahip olan bir kişi, sadece ders ya da çalışma gibi alanlarda değil, bir sohbet sırasında bile odaklanmakta güçlük çekebilir" diyen Ayhan, odaklanma sorunu yaşayan kişilerin her zaman DEHB tanısı alması gerekmediğini belirtti. Bu konuda ailelerin sıklıkla yanlış bir varsayımda bulunduğunu ifade eden Ayhan, "Birçok ebeveyn, çocuğunda odaklanma güçlüğü fark ettiğinde hemen DEHB'den şüpheleniyor, ancak dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu çok daha kapsamlı bir durumdur." dedi.

ERKEN YAŞTA EKRANA MARUZ KALMA ETKİLERİ

Şevval Ayhan, ailelerin çocukları susturmak amacıyla televizyon, tablet ve telefon gibi cihazları kullandığını ancak bunun ciddi davranışsal sorunlara yol açabileceğini ifade etti. Ayhan, "Çocuğa sürekli ekran vermek, DEHB ya da otizm gibi sorunların ortaya çıkmasını kolaylaştırabilir. Çocuk, odaklanma zorluğu çeker hale gelir ve zihinsel gelişimi olumsuz etkilenir. Ebeveynler bu tür cihazlardan mümkün olduğunca kaçınmalıdır." şeklinde konuştu.

ERGENLERDE DİJİTAL BAĞIMLILIK KONTROLÜ

Ergenlik döneminde dijital bağımlılığın daha ciddi bir sorun haline geldiğini belirten Ayhan, ebeveynlerin ergenlik dönemindeki çocuklarına daha fazla dikkat etmeleri gerektiğini vurguladı. "Ergenlik dönemi, dikkat eksikliği ve dürtü kontrolü açısından doğal olarak zorlu bir süreçtir. Bu dönemde dijital ekranlara olan bağlılık, çocuklarda daha büyük sorunlara yol açabilir" diyen Ayhan, ebeveynlerin bu süreçte çocukların dijital ekran sürelerini kısıtlamalarını önerdi. Ayhan, ailelerin dijital ekran kullanımı konusunda çocuklarına sınır koymaları gerektiğini belirterek, "Telefonla vakit geçiren çocuğunuzun ne yaptığını bilmek, kimlerle iletişimde olduğunu anlamak önemlidir" dedi. Ayrıca, aile içinde belirli saatlerde 'sessiz zamanlar' oluşturmanın da çocuklara ve ergenlere dijital ekranlardan uzaklaşma alışkanlığı kazandırmada faydalı olabileceğini ifade etti.

DİJİTAL BAĞIMLILIĞIN DEHB VE OTİZM GİBİ SORUNLARI TETİKLEMESİ

Ayhan, dijital ekran bağımlılığının çocuklarda hiperaktivite, dikkat eksikliği ve otizm gibi sorunları tetikleyebileceğini belirtti. Dijital ekranlara fazla maruz kalan çocuklarda bu belirtilerin daha erken yaşlarda ortaya çıkabileceğini dile getiren Ayhan, “Dijital ekran bağımlılığı bu gibi sorunların ortaya çıkmasını hızlandırabilir. Hiperaktivite ya da otizm gibi rahatsızlıkların ortaya çıkması her ne kadar yalnızca dijital ekran maruziyetine bağlanamasa da, bu faktörler var olan genetik eğilimleri harekete geçirebilir” dedi.

ERGENLİK DÖNEMİNDE DİJİTAL EKRAN KULLANIMI VE AİLENİN SINIR KOYMASININ ÖNEMİ

Özellikle ergenlik dönemindeki çocukların dijital ekran kullanımlarının düzenli olarak kontrol edilmesinin gerekliliğine vurgu yapan Ayhan, bu süreçte ailelerin çocuklarının internet aktivitelerini yakından takip etmeleri gerektiğini de sözlerine ekledi. "Ebeveynler, çocuklarına sınır koyarak, telefon ya da tablet kullanımını belirli saatlerle sınırlandırarak dijital bağımlılığı azaltabilirler" diyen Ayhan, bu sınırların belirlenmesinde de çocuklara uygun açıklamalar yapılmasının, onların anlayışını kazanma açısından önemli olduğunu belirtti.