Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan hazine taşınmazlarının, tıbbi ve aromatik bitkiler ile süs bitkileri yetiştirmek amacıyla kiraya verilmesine ilişkin usul ve esasları düzenleyen Milli Emlak Genel Tebliği 24 Kasım 2017 tarih ve 30250 sayılı resmi gazetede yayınlandı. Okuyucularımın daha iyi anlayabilmeleri için tıbbi aromatik bitkilerin ve süs bitkilerinin tarifini yapmakta fayda görüyorum. Tarım ve Orman Bakanlığınca belirlenen baharat, ilaç, kozmetik, gıda katkıları, boya, aroma verici vb. amaçla kullanılmak üzere yetiştiriciliği yapılan bitkilere tıbbi aromatik bitkiler denilmektedir. Bu bitkilerin sayıları 130 civarındadır.  Süs bitkileri denilince ise;  doku kültürü de dâhil olmak üzere farklı yöntemler kullanılarak estetik, fonksiyonel ve ekonomik amaçlarla üretilen, çoğaltılan  veya büyütülen iç mekan süs bitkileri, dış mekan süs bitkileri, soğanlı yumrulu süs bitkileri veya kesme çiçek üretimine yönelik bitki türleri akla gelmektedir.                                                                                                       

Söz konusu tebliğe göre, Hazine taşınmazları, tıbbi ve aromatik bitkiler ile süs bitkilerinin üretimi yapılmak üzere rayiç bedelin ilk yılı binde biri bedel üzerinden, çok yıllık bitkiler için 10 yıla, tek yıllık bitkiler için ise 5 yıla kadar kiraya verilebilecek. İkinci yıl ve sonrasında kira bedelleri Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Tarım Ürünleri Üretici Fiyatları Endeksi oranında arttırılacaktır.                                                                                                                     

Bu amaçla, belirlenecek ya da vatandaşlarca talep edilecek araziler idarenin internet sayfalarında, gazetelerde, ilgili belediye, ticaret, sanayi ve ziraat odalarında ve taşınmazın bulunduğu mahalle/köyde ilan edilerek duyurulmaktadır.                                                                    

Kiralanacak araziye birden fazla başvuru olması halinde arazinin bulunduğu yerde yaşayan vatandaşlara öncelik verilmektedir. Birden fazla başvuru olması halinde başvurucuların arazi üzerinde yapacakları üretimle ilgili hazırladıkları projeleri puanlanarak en fazla puanı alanlara araziler kiralanacaktır.                                                                                                                          

Tıbbi ve aromatik bitkiler ile süs bitkileri yetiştirilmek amacıyla kiralama talebinde bulunmak isteyen vatandaşlar Defterdarlık ve Mal Müdürlüklerine başvuruda bulunabilecekleri gibi Milli Emlak Genel Müdürlüğü’nün web sitesi (www.milliemlak.gov.tr) üzerinden de elektronik olarak başvurabilirler.                                                                                                                                          

Arazileri kiralayanlar, kiralama amacına uygun olarak en fazla altı ay içerisinde faaliyete başlamak zorundadır. Hazine arazileri her altı ayda bir kiralama amacına uygun olarak kullanılıp kullanılmadığı denetlenmektedir.                                                                                                          

Tıbbi ve aromatik bitkiler ile süs bitkileri yetiştirilmesi amacıyla kiraya verilen araziler kiralama amacı dışında kullanılamaz, üzerlerinde hiçbir şekilde sabit yapı ve tesis inşa edilemez. Ancak kiracı tarafından talep edilmesi halinde üretim için zorunlu olan, kiralama amacına matuf takılıp sökülebilir malzemelerle geçici nitelikte tesis, depo vb. yapılar, kontrol ekibinin uygun görüşü ve İdarenin izni ile yapılabilir. Bu şekilde izin verilen yapılar, sözleşme bitiminde kiracı tarafından kaldırılır ve tahliye edilir.      

Aynı ilçe sınırları içerisinde, tıbbi ve aromatik bitkiler için en fazla 1.000 dekar, süs bitkileri için en fazla 2.000 dekar arazi kiraya verilebilmektedir.                                                                   

Ülkemiz, dünyada yaklaşık 100 ülkeye 20 civarında tıbbi ve aromatik bitki türünü ihraç etmektedir.  Türkiye 2012–2016 yılları arasında ortalama yıllık 58.360 ton tıbbi aromatik bitki ihracatı yapmış ve karşılığında 191.447.828 dolar döviz girdisi elde etmiştir. Bunun yanın da aynı dönemlerde yıllık ortalama 23.321 ton ithalat yapılarak 40.498.279 dolar ödeme yapmıştır.                                                                                                                                                       

İş insanlarını, girişimcileri devlet tarafından neredeyse bedavaya verilen hazine arazilerini kiralayarak tarıma, geleceğimize yatırım yapmaya ithalatı azaltmaya ihracatı arttırmaya davet ediyorum.