Nadas, yıllık yağışın yetersiz (250-400 mm arasında) ve dağılımının düzensiz olduğu yörelerde, arazinin boş kaldığı süre boyunca,  bir dizi toprak işlemeyle, bir sonraki ürün için bitki kök bölgesinde nem birikiminin sağlanması amacı ile yapılan bir uygulamadır.

Ancak ülkemizde çoğu çiftçiler nadasın, toprağın dinlendirilmesi amacıyla yapıldığını sanmakta ve bu amaç için yapmaktadırlar.

Yapılma zamanına ve şekline göre nadasın güz nadası, yarım nadas, tam nadas, kara nadas ve anızlı nadas gibi çeşitleri vardır.

Orta Anadolu, Geçit Bölgeleri ve Güneydoğu Anadolu gibi bölgelerde her yıl yaklaşık 4 milyon hektara yakın arazi sulanamamasından dolayı nadasa bırakılmakta yani, belli bir süre boş bırakılmaktadır.

Tarımsal üretimin arttırılması, çiftçilerimizin gelir seviyesinin yükseltilmesi ve tarımsal ithalatımızın da azaltılması için nadas alanlarının azaltılması ve nadas etkinliğinin arttırılması gerekmektedir.

Ülkemizde halen teknik ve ekonomik olarak sulanabilir durumda olan 8,5 milyon hektar tarım arazisi bulunmakta olup, bu arazilerin ancak 2,4 milyon hektarında sulama alt yapısı ve yatırımları tamamlanamadığı için sulanmamaktadır. Sulama yapılmadığı içinde 2,4 milyon hektar arazide nadas yapmak zorunda kalınmaktadır.

Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip ERDOĞAN,  AK Parti 3. Olağanüstü Büyük Kongresi'ndeki konuşmasında, "Hedeflerinin 2023 yılına kadar ülkemizin sulanabilir tüm arazilerini suyla buluşturmak” olduğunu söyledi. Bu hedefin gerçekleştirilmesi için ilgili bakanlıkların, bu konuda görevli herkesin üzerine düşen görevi titizlikle yerine getirmesi gerekmektedir. Bu hedefin nadas yüzünden ekilemeyen 2,4 milyon hektar tarım arazisinin üretime kazandırılması için ne kadar önemli olduğu açıkça ortadadır.

Nadas etkinliğinin artırılması için yapılması gerekenler

1- Kuraklığa dayanıklı bitki çeşitleri ıslah edilerek geliştirilmeli. Bu konuda Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğümüze bağlı Araştırma Enstitüleri araştırma faaliyetlerini yoğun bir şekilde devam ettirmektedir.

2- Doğrudan ekim ya da azaltılmış toprak işleme yöntemleri yaygınlaştırılmalı ve teşvik edilmeli.

3- Toprağı yırtarak ve alttan işleyen çizel gibi pullukların kullanımı özendirilmeli.

4- İlk toprak işleme erken ilkbaharda toprak tava gelir gelmez hemen vakit kaybedilmeden yapılmalıdır. Bu gerçeği atalarımız mart nadası para babası diye güzel bir atasözü ile ifade etmişlerdir. Toprak yüzeyi ilk toprak işlemeye kadar anızlı bırakılmalı.

5- Nadas yılında tarlaya düşen toplam yağışın ekime kadar ancak %20'si toprakta kalmaktadır. Bu yüzden toprak mümkün olduğu kadar az işlenmelidir.

6- Yıllık yağış miktarına göre ekim nöbeti planlaması yapılmalı.

7- Yeterli fosforlu gübre kullanımı sağlanmalıdır. Çünkü fosforlu gübreler,  kök derinliğini arttırarak derinlerden su alımını sağlamaktadır. Ayrıca fosfor olgunlaşmayı hızlandırarak dane oluşumuna rastlayan kurak dönemlerden kaçmaya imkân vermektedir.

8- Toprak neminin muhafazası için yeşil gübreler, hayvan gübreleri, leonardit kaynaklı organo minerel gübreler ile hümik asitler kullanılmalı ve yaygınlaştırılmaları teşvik edilmelidir.