Osmanlı padişahları neden hacca gitmemiştir?
Merhaba sevgili Anadolu Gazetesi okuyucuları bugün biraz Osmanlı padişahlarından bahsetmek istiyorum
Belki birçok Kez okumuş duymuş olabilirsiniz Kimisi Osmanlı padişahları hacca bile gitmemiş diyerek eleştiri yapıyor.
Neden gitmemişler diye sorduğunda net bir bilgi veremiyor Böylece kendi yapmış olduğu eleştirileride havada kalıyor.
Bir de biz kalemi alalım bu konuyu
Osmanlı padişahları siyasî ve askerî endişeler yüzünden başkentten ayrılarak hacca gidemedi ama birçok padişahın “saçı”, hacı oldu! Berber padişahın saçlarını keser, saçlar gümüş bir leğende yıkandıktan sonra buhurlarla tütsülenir, mühürlü bir çekmeceye konur, “surre” denen resmî hac kervanına verilir; önce Mekke’ye, oradan da Medine’ye götürülür ve Hazreti Muhammed’in mezarının civarında bir yere gömülürdü.
Fatih Sultan Mehmed’in küçük oğlu Cem Sultan, umre yapan tek padişah da Türkiye’yi terketmesinin ardından bir ara Arabistan’da bulunan Sultan Vahdettin'dir.
Fatih Sultan Mehmed 1481’de öldüğünde, büyük oğlu Şehzade Bayezid, İstanbul’a geldi Osmanlı tahtına çıktı. Konya’da valilik eden Cem Sultan, babasının ölümünü geç öğrendi için hükümdarlık yarışında geç kaldı ama durumu kabullenmeyerek İkinci Bayezid ile taht mücadelesine girdi, ancak 20 Haziran 1481’de Yenişehir Ovası’nda meydana gelen savaşı kaybetti. Canını zor kurtaran şehzade valilik merkezi olan Konya’ya dönüp, üç gün dinlendi. Cem Sultan, İkinci Bayezid’in gönderdiği askerlerden de güçlükle kurtulup Mısır’da hüküm süren Memlük Devleti’ne sığındı.
Osmanlı Tarihi’nde bir erkeğin hacca gitmesi ile alâkalı tek örnek, Cem Sultan’dır.
Padişahların niçin hacca gitmemiş oldukları, uzun zamandır tartışımalara neden olan bir konudur.bununla ilgili bir çok duyum ve kaynak vardır. Bir rivayete göre devletin hazinesi ile gitmek istemedikleri diğer bir rivayete göre de 10 altın vererek başkalarını gönderdikleri gibi açıklamalar da vardır.
Ancak tartışmada önemli bir gerçek gözlerden hep kaçar: Osmanlılar’dan önceki Türk devletlerinin, erkek üyeleri de hacca gitmemişlerdir.
Osmanlılar’dan önce, hükümdar ailelerinin hacca gitmesi gibi bir durum yoktu. 19. yüzyıla kadar hacca gidip gelmek, yaklaşık dokuz ay sürüyordu. Osmanlı İmparatorluğu’nun yönetim sistemi hükümdarın bu kadar uzun bir süre için bulunduğu yerden uzak kalmasına uygun değildi, Böyle bir yolculuğa çıkan padişahın hac sırasında tahtını kaybetme ihtimali oldukça yüksekti. Ayrıca, İran ve Habsburglar gibi iki büyük düşmandan dolayı, imparatorluğun siyasi merkezinden hiçbir şekilde uzaklaşmamaları gerekiyordu.
Hanedanın siyasi bakımdan güçleri bulunmayan kadın mensuplarının ise hacca gidişleri bir mesele teşkil etmedi. Zaten, önceki Türk devletlerinde hanedanların kadın mensupları hacca giderlerdi ve Osmanlı hanedanına mensup hanımların bazıları da hac vazifelerini yerine getirirlerdi. Meselâ, 1573’teki hacda, Osmanlı Hanedanın İkinci Selim’in kızı Şah Sultan temsil etti.
Kaynak: Bir Cihan Hükümdarı Fatih Sultan Mehmet / Erhan Afyoncu & Murat Bardakçı