Bazılarının taşları bile yoktu. İsimsiz, biçimsiz, araziye gelişigüzel dağılmış taşların, tarla, mera olmuş toprağın altında yatıyorlardı. Hafızası buğulanmış, vefasızlığı içine sindirdi sindirecek bir milletin ayıbıydı bu şehitlikler. 90 yıl, 100 yıl sonra çıkarıyoruz gün yüzüne.

Yarın 23 Ağustos, Sakarya Meydan Savaşı’nın 1921’den bu yana 102. Yıldönümü. Son 10 yıldır savaşın geçtiği Polatlı ve Haymana’da, hem savaş hem şehitlikler adına güzel gelişmeler oluyor. Ancak geçen yıl zaferin yıldönümü 13 Eylül’de CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun gafı, “Ya sabır” dedirten cinstendi.

ANA MUHALEFET LİDERİNE BİLE ANLATAMAMIŞIZ

Sakarya ilinde yapılan grup toplantısında konuşmuş konuşmuş, “..Sakarya aynı zamanda milli kurtuluş savaşı sırasında en kanlı mücadelenin verildiği bir kenttir. Sakarya savaşıdır, Sakarya galibiyetidir..” demişti. Yaklaşık 15 yıldır iki belediyenin, siyasilerin, bürokratların, akademisyenlerin, askerlerin çabası leblebi tozu olmuş, uçuşmuştu boşlukta. Başa da dönmek de değil bu, olmayan bir tarihte uçuşma!

Bizim de elimizden geldiğince sahip çıkılmasına destek olmaya çalıştığımız devletin ve milletin kaderini değiştiren bu savaşı, iktidara aday ana muhalefet liderine bile anlatamamıştık.

MİLLET BAHÇESİNDE SAHİP ÇIKIYOR ŞEHİDİNE

Polatlı-Haymana arası yaklaşık 100 kilometre uzunluk ve 30 kilometre derinlikte süren Sakarya Meydan Savaşı, cephe boyunca yüzlerce, binlerce isimsiz, işaretsiz mezar bırakmıştı gerisinde.

90-100 yıl sonra Basrikale Tepe, Eskipolatlı, Çekirdeksiz, Karatepe, Tırnaksız, Yıldızdağı Mevzileri, Ilıcaözü Vadisi, Toydemir, Türbetepe, Gazitepe, Mangal Dağı ve Çal Dağı eteklerinde yeni şehitlikler bulundu. 8 Şubat 2015’te bölgenin ‘Sakarya Meydan Muharebesi Milli Parkı’ ilan edilmesiyle bunlara yenileri eklendi. 100 yıl bekledi milletin ve devletin yolunu açan dedelerimiz.

Haymana Evliyafakı köyünde her evin bahçesi, bir ya da iki şehidi ağırlıyor. Tesadüfen çıkan kemiklerin çevresindeki üniforma, düğme gibi kalıntılardan asker oldukları anlaşılmıştı. Köylü mezarlarını yapmış, taşlarını dikmiş, bakıyor şehitlerine.

Fotoğraf: Çal Dağı Şehitliği

4 BİN ŞEHİT MEZARINA ULAŞILDI

En son Nisan ayında, Polatlı Tatlıkuyu köyünde, Emekli Astsubay Süleyman Duman’ın çabasıyla 99’unun adını tespit ettikleri 250’ye yakın şehidimizin mezarı bulundu. Onlarla beraber 2015’ten bu yana 4 bin şehidin mezarına ulaşıldı.

2015’te bölgenin ‘Sakarya Meydan Muharebesi Milli Parkı’ ilan edilmesi, Polatlı Belediyesi ve bünyesinde bulunan Polatlı Belediyesi Tarihi Alanlar Tanıtım Merkezi’nin (POTA) yadsınamaz çabalarıyla sağlandı. Başlarda Haymana Belediyesi de katkı sunuyordu ama Polatlı’nın hızına erişemediler sonra.

POTA aracılığıyla Polatlı Belediyesi kendi rehberlerini yetiştirdi ve bugüne kadar okullar, kurumlar, özel gruplardan oluşan yüzbinlerce kişiye bölgeyi ücretsiz olarak gezdirdi, anlattı, tanıttılar. Savaşla ilgili belge, bilgi, eşyaları toplayarak bir müze de oluşturdular. Belediye Başkanı Mürsel Yıldızkaya ile POTA Koordinatörü Emekli Topçu Albay Kadim Koç’a çok şey borçlu tarih, Ankara ve Türkiye. Devletin bu emeğe kıymet ve değerini verdiğine de şimdilik şahit değiliz.

Fotoğraf: Binbaşı Hüseyin Avni Alparslan'ın mezarı

95 YIL SONRA BULUNAN MEZARIN UTANCI

Kasım 2016 yılında 42. Alay Komutanı Binbaşı Hüseyin Avni Alparslan’ın hikayesini, Haymana’nın Katrancı köyünde mezarının bulunuşunu yazmıştık. Köylüler, arazi düzlerken takıldıkları taşı kaldırınca buldular mezarı. Devletin Alay Komutanı’nın mezarı, 95 yıl sonra tesadüfen bulunmuştu. İçimizi tırmalaya tırmalaya acıtan hikayeyi 95 yıl sonra anlatıyor olmak, bizi bile utandırmıştı.

Sahipsiz bırakılan her şehidimiz, sahip çıkılmayan ya da silinen her bilgi için aynı acı ve utancı duyuyoruz. Bir milletin hafızası, bu kadar da buğulanamaz, devlettir o buğuyu silecek.

Osmanlı’nın 250 yıllık gerileyişini durduran, Sakarya Meydan Savaşı’nı zafere çeviren dede ve ninelerimizi, Mustafa Kemal ve komutanlarımızı minnetle anıyor, şehitlerimize rahmetiyle cennet mekan diliyoruz.