Meyveli maden suyu tüketenlere uyarı! Maden suları dostumuz mu düşmanımız mı?

ÖZEL HABER: HALİL METİN

"Maden suyu içmek faydalı mı, zararlı mı? Dost mu, düşman mı?" tartışmaları sürerken, Prof. Dr. Yavuz Yörükoğlu, bu konuda önemli açıklamalarda bulundu. Yörükoğlu'nun açıklamalarından öne çıkanlar şu şekilde:

MADEN SUYU NEDİR?

Öncelikle, maden suyu nedir? Maden suyu, adından da anlaşılacağı gibi, mineraller içeren sudur. Mineral içeriği yüksek olan sular sert su olarak nitelendirilir ve aslında sofra suyu olarak pek makbul değildir. İşte bu sert sular, karbondioksit ile işlendiklerinde maden suyu sodası ortaya çıkar. Yani bir bakıma, gazlı su elde edilir, ancak gazoz denince aklınıza şekerli gazlı meşrubatlar gelmesin. "Gazoz" kelimesi aslen Fransızca kökenlidir ve "gazlı" anlamına gelir. Yani özetle, bizim maden suyu diye bildiğimiz içecek, mineralden zengin suların karbondioksit ile işlenmesi sonucu ortaya çıkar.

MADEN SUYUNUN İÇİNDE NELER VAR?

Maden suyunun içeriği ve tanımı, Avrupa Birliği gıda komisyonuna paralel olarak sağlık bakanlığımız tarafından belirlenmiştir. Buna göre, maden suyu, jeolojik ve fiziksel olarak koruma altında tutulan yeraltı sularından kuyu açılarak veya kaynaktan doldurularak elde edilmiş çözülmüş katı madde içeriği toplamı 250 ppm'den daha az olmayan sulara verilen isimdir. Piyasada satılan maden sularının mineral değeri ise genellikle 1500 ile 3500 miligram litrede değişmektedir.

Maden suyunun tadı, içeriğindeki minerallerin yoğunluğu ve cinsi ile doğrudan ilişkilidir. Bu arada, maden suyu ile soda arasındaki fark, soda denilen içeceğin emniyetli su ile yapılıyor olmasıdır.

MADEN SUYU NELERDEN OLUŞUYOR?

Maden sularının içeriğine baktığımızda, kalsiyum, magnezyum, potasyum, demir, sodyum, sülfat, florür, silikat, klorür, bir karbonat ve eser elementler gibi minerallerin bulunduğunu görüyoruz. Bu mineraller sağlıklı beslenmemizin bir parçasıdır. Ancak, bu mineralleri zaten sağlıklı bir beslenme ile yeterli miktarda alabiliyoruz. Bu nedenle, bu mineralleri elde etmek için özellikle maden suyu içmemize gerek yoktur. Yani maden suyu içmenin sağlık açısından özel bir faydası bulunmamaktadır.

MADEN SUYU ZARARLI MI?

Peki, maden suyu içmenin zararı var mı? İşte 10 puanlık uzman sorusu. Maden suyunun içerdiği minerallerin sağlığa zararlı olması söz konusu değildir. Ancak, bazı durumlarda maden suyu içmek, özellikle yüksek sodyum içeriği nedeniyle tansiyon sorunu olan kişiler için sakıncalı olabilir. Ayrıca, maden suyu aşırı tüketildiğinde, sindirim sistemine zarar verebilir ve mide rahatsızlıklarına yol açabilir. Bu nedenle, herkesin kendi sağlık durumunu dikkate alarak maden suyu tüketmesi önemlidir.

MADEN SUYU BÖBREK TAŞINA İYİ GELİYOR MU?

Uzun yıllar maden suyu içmenin, özellikle kalsiyumdan zengin maden suyu içmenin böbrek taşlarıyla olan ilişkisi tartışılmıştır. Mantıken doğru gelebilir, ancak böbrek taşı dediğimiz şey sadece kalsiyumdan oluşmuyor. Böbrek taşları genellikle büyük oranda kalsiyum oksalattan oluşmaktadır. Yani işin içine bir de oksalat faktörü giriyor. Peki, bu oksalat nereden geliyor? Onu da gıdalarla alıyoruz. Bu gıdalar; ıspanak, kırmızı pancar, fındık, fıstık, badem, patates, kivi ve çikolata gibi ürünlerdir. İşte burada ilginçleşiyor: Yapılan bilimsel çalışmalar, gıdalarla aldığımız kalsiyumun, yine gıdalarla aldığımız oksalat ile birleşerek bağırsaklarda kalsiyum oksalat oluşturduğunu göstermektedir. Ancak işin ilginç tarafı, bu kalsiyum oksalatın kana karışmadan doğrudan bağırsaklarla atıldığıdır. Yani makul ölçülerde maden suyu içmek, sağlıklı kişilerde böbrek taşı riskini arttırmamaktadır.

BÖBREK HASTALARI DİKKAT!

Öte yandan, böbrek taşı veya böbrek kumu hikayesi olan kişilerde maden suyunu dikkatli ve ölçülü kullanmakta büyük fayda var. Özetle, mineral temin etmek açısından maden suyu içmenin sağlık bakımından özel bir faydası yoktur. Ancak, biraz önce belirttiğimiz gibi, yine makul ölçülerde içilen maden suyunun herhangi bir zararı da yoktur. Çok zaman bana "Hocam ne kadar maden suyu içebiliriz?" diye sorulmaktadır. Benim de onlara verdiğim cevap her konuda olduğu gibi ölçülü olmakta fayda var. Yazın sıcak günlerde günde bir veya iki şişe maden suyu içilebilir, herhangi bir zararı da olmaz. Maden sularının belki de en önemli faydaları, içerdikleri bikarbonat ve karbondioksit gazı sayesinde midedeki gıdaları karıştırmaları ve sindirilmelerini kolaylaştırmalarıdır. Özellikle ağır bir yemekten sonra içine bir maden suyu genelde rahatlatıcı bir etki gösterir.

MEYVELİ MADEN SULARI NE KADAR SAĞLIKLI?

Son yıllarda piyasaya çıkan meyveli maden sularından söz etmek istiyorum. Bu maden sularına yakından bakıldığında ve incelendiğinde, görülüyor ki bunların içinde çok az miktarda meyve konsantresi ve bir miktar şeker, meyve aroması ve C vitamini katkısıyla yapıldığı görülür. Yani bunların herhangi bir meyveli gazozdan çok büyük bir farkları yoktur ve sağlığa hiçbir faydaları yoktur. Bu tür ürünlerden kaçınmakta büyük fayda var. Ancak öte yandan, meyveli bir maden suyu içmek isteyenler için, maden suyuna bir miktar limon suyu, meyve suyu veya bir parça limon katılarak lezzetlendirilebilir.