Venüs'ün atmosferindeki yeni bulgular: Fosfin ve Amonyak yaşam belirtisi mi?

ÖZEL HABER: ALİ DEMİRASLAN

Güneş Sistemi'nde Güneş'e uzaklık bakımından ikinci sırada, sıcaklık bakımından ise birinci sırada olan Venüs, sahip olduğu fosfin ve amonyak bileşikleriyle dikkat çekiyor. Bu kimyasalların varlığı, gezegende biyolojik bir kaynağın olabileceği ihtimalini güçlendiriyor.

AŞIRI KOŞULLARA RAĞMEN YAŞAM UMUDU

Venüs, büyüklüğü açısından Dünya'ya benzese de, 471 dereceye varan yüzey sıcaklığı ve Dünya'nın 90 katı atmosfer basıncıyla son derece zorlu yaşam koşullarına sahip. Ancak, gezegenin bulutlarında tespit edilen fosfin ve amonyak, yaşamın gezegenin yüzeyinden yüksekte bir noktada bulunabileceği fikrini ortaya koyuyor.

FOSFİNİN GİZEMİ

Fosfinin Venüs atmosferinde keşfi bilim insanlarını şaşkına çevirdi. James Clerk Maxwell Teleskobu (JCMT) ve Green Bank Teleskobu'nun sağladığı radyo dalga boyu verileriyle tespit edilen fosfinin varlığı, daha önceki gözlemlerle uyumlu değil. Fosfinin, gün ağarırken yoğun şekilde gözlemlendiği ancak Güneş doğduktan sonra yok olduğu anlaşıldı. Bu durum, fosfinin gece boyunca atmosferde biriktiğini ve gündüz yok olduğunu gösteriyor. Fosfinin kısa sürede nasıl yenilendiği ve üretiminin kaynağı ise hala bilinmiyor.

AMONYAK VE ASİTLİ ATMOSFER

Venüs atmosferinde tespit edilen amonyağın kökeni de fosfin gibi belirsizliğini koruyor. Amonyak, sülfür dioksit ile karıştığında asitliği bir kısmını nötrleştirerek, mikrobik yaşamın aşırı koşullarda hayatta kalmasına yardımcı olabilir. Ancak, Venüs atmosferinin sülfürik asit bulutlarıyla kaplı olması yaşamın kolayca yeşerebileceği anlamına gelmiyor.

Fosfin ve amonyağın kökenleri gizemini korurken, Avrupa Uzay Ajansı'nın JUICE uzay aracı 2025 yılında Venüs'ün yanından geçecek. Bilim insanları, JUICE'in bu geçiş sırasında yerel aletleriyle daha detaylı gözlemler yapmasını umut ediyor. Bu gözlemler, Venüs'ün atmosferindeki bu gizemli kimyasallar hakkında daha fazla bilgi sağlayabilir.

Venüs'ün atmosferindeki bu keşifler, gezegenin yaşam barındırma potansiyeline dair yeni sorular doğuruyor ve bilim dünyasında büyük bir merak uyandırıyor.