Resmî Gazete’de yayımlanan Tebliğ uyarınca vergi, harç ve cezalar 01.01.2024 tarihinden itibaren uygulanmak üzere % 58,46 olarak tespit edilen yeniden değerleme oranında artırıldı. Buna göre motorlu taşıtlar vergisi, pasaport harcı, trafik cezaları bu oranda artmış oldu.

Vergi Usul Kanunu mükerrer madde 414’ün 3. fıkrasında Cumhurbaşkanına bu suretle tespit edilen had ve miktarları yarısına kadar artırma veya indirme, nispi hadleri ise iki katına kadar artırma veya yarısına kadar indirme veya tekrar kanuni seviyesine getirme yetki verilmiştir. Ancak Cumhurbaşkanı indirim yetkisini kullanmamıştır. Bu nedenle bu zam oranı geçerlidir. Bunun dışında Gelir Vergisi Kanunu’ndaki maktu had ve tutarlar da artırılmıştır. Bu kapsamda gelir vergisi tarifesi de güncellenmiştir.

Bunlar dışında yeni yılla birlikte uygulanmaya başlayan bir başka sistem ise inşaat demiri izleme sistemidir. 16.03.2023 tarihli ve 23134 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İnşaat Demiri İzleme Sistemi Uygulama Genel Tebliği ile getirilen bu sistem 01.01.2024 itibarıyla uygulanmaya başlandı. Geçiş hükmünün yer aldığı geçici 1. Madde şu şekildedir:

“Mevcut inşaat demiri üreten veya ithal edenler ile ihracatçı, toptancı, bayi, tüccar ve yapı müteahhitlerinin 1/1/2024 tarihinden önce İDİS’e geçmeleri zorunludur.

Bu Tebliğin yayımlandığı tarih itibarıyla stoklarında güvenlikli etiket ve/veya güvenlikli işareti olmayan inşaat demiri bulunduranlardan, üretici ve ithalatçılar 1/1/2024 tarihinden itibaren, diğerleri ise 31/1/2024 tarihinden sonra bu stoklarını satışa konu edemez.”

Bununla birlikte, İnşaat Demiri İzleme Sistemi Uygulama Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:1) ile üretici ve ithalatçılar dışında stok bulunduran diğer mükellefler bakımından 31/1/2024 tarihi 30/4/2024 tarihi olarak değiştirilmiştir.

Tebliğe göre sistemin amacı, kayıt dışı ekonomiyle mücadele kapsamında inşaat sektöründeki belirli girdilerin (inşaat demiri, çimento, hazır beton ve benzeri) takibi ve elde edilen verilerin analiz edilmesi, vergi güvenliği yanında deprem kuşağında yer alan ülkemizde yapı güvenliğinin sağlanmasına katkı sunması olarak belirlenmiştir.

Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından İnşaat Demiri İzleme Sistemi (İDİS - https://www.idis.gov.tr/) kurulmuştur. Bu sistem, yurt içinde üretilen ve ithal edilen 7214.20 GTIP koduna sahip inşaat demirlerinin tüm hareketlerinin uygulama üzerinden izlenmesine ve takip edilmesine olanak sağlamaktadır.

Sisteme kaydolan üretici/ithalatçı firmalar, güvenlikli işaret ile işaretledikleri demirlere sistem üzerinden aktive ettikleri güvenlikli etiketleri uygulayacaklardır. Üretim/ithalat aşamasından inşaat sahasında son kullanımına dek her aşamada mobil uygulama üzerinden ilerletilecektir.

Tebliğ’de buna uymayanlar hakkında 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ilgili cezai hükümlerinin uygulanacağı düzenlenmiştir. Burada Tebliğ ile getirilen zorunluluklara uymayanlara sadece Vergi Usul Kanunu’ndaki para cezalarının uygulanacağı söylenemez. Sistem dışı yapılacak bu işlemlerin vergi idaresi tarafından kayıt dışı olarak nitelenmesi mümkündür. Bu durumda, Vergi Usul Kanunu madde 359’da düzenlenen vergi kaçakçılığı suçu kapsamında sahte belge düzenleme veya kullanma bakımından delil olarak değerlendirilip, mükellefler hakkında suç duyurusunda bulunulabileceğini de belirtmek gerekir.