Tarım, temel bilim dallarından biyoloji, kimya ve çevre biliminin kesişim kümesinde yapılan bir faaliyettir. Dünyada tarım sektöründeki gelişmeler de aslında diğer bilim dallarından yararlanılabildiği ölçüde sağlanabilmiştir.

İlkçağlardan beri hayvancılıkta gelişmeler, nitelikli savaş atları ihtiyacını gidermek için yapılan çalışmalarla sağlanmıştır. Daha çok kralların veya sultanların himayesindeki haralarda seleksiyon ve çiftleştirme yoluyla nitelikli atlar elde edilmiştir. Mesela İngiliz atları kısa, Arap atları ise uzun mesafe koşucusudur. Ahal Teke atları ise çeviklik ve ani dönüş kabiliyetleri nedeniyle daha çok savaşlarda kullanılmak üzere yetiştirilmişlerdir.

Bitkisel üretimdeki gelişmeler de benzer şekilde kültüre alınan tohumların seleksiyonuyla sağlanmıştır. Her iki alanda da biyoloji ve genetik biliminden yararlanılmıştır.

1960’LI YILLAR

Dünyada 1960’lı yıllarda yaşanan ve adına Yeşil devrim denilen gelişmeler ise daha çok kimya biliminden yararlanılarak sağlanmıştır. Zirai ilaçların ve kimyasal gübrenin tarımda kullanılması tarımsal verimliliği kat be kat artırmıştır.

Bu gelişmeler, Malthus’un nüfus geometrik dizi olarak artarken, gıda üretimi aritmetik dizi halinde arttığına ilişkin teoremi çökertmiştir. Bugün dünyanın farklı bölgelerinde görülen gıda yetersizliği üretimden değil dağıtımdan kaynaklanmaktadır.

1990’LAR VE SONRASI…

1990’lı yıllarda genetik biliminde yeni bir çığır açılmıştır. Bu sefer klasik ıslah yönteminin (seleksiyon ve döllenme) dışına çıkılarak, tabiatta doğal olarak gen değişimi mümkün olmayan türler arasında laboratuvar ortamında gen transferi sağlanarak (GDO) yeni çeşitler elde edilmeye başlanmıştır.

Kullanımı giderek yaygınlaşan GDO’lu ürünlerle ilgili belirsizlik sürüp gitmektedir. Başlangıçta soya ve mısır ile başlayan çalışmalar çeltik ve pamuk ile devam etmiş ve giderek genişlemiştir.

Bugün ülkemizde her ne kadar üretimi yasak ise de ithal edilen GDO’lu ürünlerin sadece hayvan yeminde kullanılmasına ilişkin düzenlemeler Bakanlığın denetimine bırakılmıştır.

2000’Lİ YILLAR VE YENİ BİLİM DALLARI…

Bilgisayar ve yazılım teknolojisinin hızla yaygınlaşması bir fırsat alanı oluştururken, tarım sektörünün buna kayıtsız kalması beklenemez. İlk katkısı çiftçi ve hayvan kayıt sistemlerinin oluşturulması ile başlamıştır.

Bilgisayar teknolojisi, digitalleşme, veri analizi ve buna bağlı olarak ortaya çıkan yapay zeka (artificial intelligence) tarımı ve tarımsal üretimi daha sürdürülebilir, verimli ve ekonomik hale getirecektir.

Tarımda yapay zeka kullanımı aslında bilgisayar yanında, fizik (optik), kimya, genetik, elektronik ve makine bilim dallarının birlikte kullanılmasıdır.

Tarımsal sensörler yardımıyla toprak analizleri, meteorolojik tahminler, hastalık ve zararlılarla mücadelede yapay zekadan yararlanılması daha iyi sonuçlar verebilmektedir.

OTOMASYON VE ROBOTİKLER….

Yapay zeka ise geniş veri setleri üzerinden analizler yaparak çiftçilerin veya teknik uzmanların daha sağlıklı karar almalarına yardımcı oluyor.

Yapay zeka destekli robotlar, tarımsal işleri otomatikleştirerek fiziki iş gücünü azaltmaktadır. Toprak işlemede kullanılan hassas tarım teknikleriyle parsel parsel gübre ihtiyacının, sulama, hastalık ve zararlılarla mücadele, hasat zamanlarının belirlenmesi, dronlarla ilaçlama ve depo kontrolü yapılması, insan hatalarını azaltmakta ve verimliliğe katkı sağlamaktadır.

SONUÇ OLARAK,

Yapay zekanın tarım alanındaki kullanımı, gelecekte sürdürülebilir bir tarım sektörü ve sağlıklı gıda üretiminde çığır açacak gibi görünüyor.

Bu nedenle başta üniversiteler olmak üzere araştırma enstitülerinin ve Ar-Ge kurumlarını yönetenlerin bu alanda araştırma program ve projeler geliştirmeye öncülük etmeleri, araştırmacıların da yapay zeka konusuna daha fazla ilgi duymaları gerekmektedir.