Ankara'da tek olan ABB Alzheimer Sosyal Yaşam Merkezi “Unutmuyor, umut oluyor”

ÖZEL HABER: GÜNSU ÖZMEN

Ankara Büyükşehir Belediyesinin (ABB) Cemre Parkı'nda hizmete açtığı "Alzheimer Sosyal Yaşam Merkezi," alzheimer ve demans hastalarına ücretsiz hizmet vermeye devam ediyor. Merkez, başlangıç, erken ve orta dönem alzheimer ile demans hastalarına yönelik zihinsel ve fiziksel aktiviteler sunarken, hasta yakınlarına da psikolojik danışmanlık ve hasta bakım seminerleri düzenliyor.

Alzheimer Sosyal Yaşam Merkezi’i Müdürü Sosyolog Ayşe Uyar, anadolugazete.com.tr'nin sorularını yanıtladı.

Alzheimer Sosyal Yaşam Merkezi’nde bir gün nasıl geçiyor?

Burası şu anda Ankara'da ilk ve tek alzehimer sosyal yaşam merkezi olarak 12 ay boyunca hafta içi sabah 08.00-17.00 aktif olarak hizmet veriyoruz. Burada kişiye özel program yaparız. İster sabah olur ister öğleden sonra, ister tüm gün; eğitimcilerimiz, fizyoterapistimiz, sosyal hizmet uzmanımız ve öğretmenlerimiz gözlemlerler hastanın durumuna göre bir program yapılır çünkü bazen sıkılabiliyorlar. Onlar dört buçuğa kadar buradalar ama kimisinin de yakını mesai çıkışı trafiğe takılabiliyor. Evi uzak oluyor. Trafiğe takılıyor yine bekliyoruz. Hasta yakını gelmeden bırakmıyoruz. Kimden teslim aldıysak ona da teslim ediyoruz. Kapandıktan sonra personellerimiz ve çalışan ekip arkadaşlarımız yarına hazırlık için çalışmalarını gerçekleştiriyorlar.

Alzehimer Sosyal Yaşam Merkezi’nin kuruluş amacı nedir?

Burası 1 Nisan 2022 yılında kuruldu. Ankara Büyükşehir Belediyesi Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığı bünyesinde Ankara merkezindeki alzheimer hastalarına zihinsel ve psiko-motor anlamda günlük faaliyetler gerçekleştiriyor. Onların yaşamlarına destek olacak aktivitelerle biz burada onlara ekibimizle hizmet vermeye devam ediyoruz. Bunun yanında alzheimer hastası ya da demans hastalar ve üyelerimizin yakınlarına manevi, psikolojik destek vermek adına onların yükünü hafifletmek adına elimizden geleni yapıyoruz.

Kayıt süreci nasıl oluyor? Şartlar nelerdir?

Bize kayıt geldiğinde o kayıtta sosyal hizmet uzmanımızla hemşerimizle beraber minimental testini yaparız. Bu testten geçerli bir puan aldıktan sonra fiziksel olarak da bakarız. Psiko-motor davranışlarını, ince motor, kaba motor yine ekip olarak bakarız. Daha sonra elimizdeki verilerle fizyoterapistimiz, hemşiremiz, sosyal hizmet uzmanımız ile birlikte bireysel toplantı yaparız. Bu kişiye özel bir programdır. Bu programın sonucunda hepimiz fikrini beyan ettikten sonra sonuç olumludur ya da olumsuzdur. Duruma göre hep beraber karar alırız ama elimizden geldiğince ekibimizle buraya bir üye daha katmanın heyecanındayız. Bir kişiyi daha katıp sayımızı fazlalaştırdığımız zaman biz bir bütün olarak birim olarak mutlu oluruz.

Sağlık incelemesi ve minimental testi yapıyoruz. Minimental test, 30 üzerinden yaptığımız çok basit bir test. "Bugün günlerden nedir? Kaç doğumlusun?" gibi basit sorulardan oluşuyor ama keskin bir kriterimiz yok. Üyede ışık gördüğümüz zaman onu buraya almak için elimizden geleni yapıyoruz. En kötü deneme veriyoruz. Buraya geliyor uyum sağlıyorsa, grup aktivitelerine de uyumlu oluyorsa alıyoruz. Kendi öz bakımını gerçekleştirmesi gerekiyor.

Aktif olarak kaç üye mevcut?

70 civarında üyemiz var. Daha bekleyen kayıtlarımız var. Değerlendirmeyi bekleyen üyeler de mevcut. Ankara’da insanlar böyle bir birimin olduğunu görünce çok mutlu oluyorlar çünkü onların yükünü de hafifletiyoruz birim olarak. Ön görüşme ile merkez hakkında bilgi alıyorlar. Örneğin lokasyon olarak onlara uyuyor mu, uymuyor mu ona bakıyorlar.

MERKEZİN AKTİVİTLERİ

Üyelere hangi hizmetleri sunuyorsunuz?

Psiko-motor aktiviteler:

Düğme dikme, ipe boncuk dizme, sulu boya baskısı, kesme çalışmaları, sınırlı boyama (mandala), parmak boyama, hamur yoğurma, kesme yapıştırma, tahta blok yapma (jenga), kule yapmak ve aynı renkleri sıralama.

Zihinsel aktiviteler:

Kelime bulmaca, kavramları tanıma, sözcük tanımlama, çorap eşleştirme, lego, eşleme ve kavram kartları, mevsim ve meyve sebzeleri eşleştirme, hafıza kartları, şekilleri yerleştirme, geometrik şekiller, zıt kavramlar, atasözü tamamlama, ip dolama.

Sanat aktiviteler:

Tuval boyama, desenleme çalışmaları, çerçeve süsletme, anıl ve paylaşım saati, fotoğraf albümü, memleket anıları, meslek anıları, okul anıları, eski bayramlar.

Fiziksel aktiviteler:

Kişilerin günlük yaşam aktivitelerini koruyacak düzeyde ve eklem hareketi açıklıklarını sağlayacak düzeyde, normal eklem hareketleri, solunum egzersizleri, kas kuvvetlendirme ve kas kuvvetini korumaya yönelik ve normal eklem hareketlerin açıklığını sağlamaya yönelik egzersizler.

GRUP ÇALIŞMALARININ ÖNEMİ

Grup çalışmaları var mı? Varsa grup çalışmalarının üyelere faydaları neler?

Grup çalışmaları konusunda çok geniş kapsamlı yaptığımız etkinlikler var. Özel günlerde günün anlam ve önemine göre program belirliyoruz. Örneğin sesi güzel olan üyemiz şarkılar söylüyor. Arada kahvaltı organizasyonumuz oluyor. Pikniğimiz oluyor. Örneğin Anneler Günü, Babalar Günü, Kadınlar Günü gibi aktivitelerimiz var. Aralarında öğretmen olan üyelerimiz var öğretmenler gününde de aktivitelerimiz oluyor. Temalarımızın arasında işliyoruz.

Hemen hemen özel günlerdeki etkinlikler çok hoşlarına gidiyor çünkü burada hasta yakınları birbirini tanıyor, kaynıyorlar hem de üyeler birbiriyle kaynaşıyor. Çok faydalı oluyor. Birbirleri ile konuşarak baş etme duygularını hatırlayıp ‘ben yalnız değilim’ noktasını kavrıyorlar. Birbirlerine terapi gibi geliyor.

İncelemeye gittiğimiz zaman karşılaştığımız en büyük sorunlardan bir tanesi bu hastalığı sadece kendileri yaşıyormuş gibi içselleştiriyorlar ama buraya geldikleri zaman yalnız olmadıklarını hissediyorlar. Grup çalışmasına sokuyoruz. Hep birlikte arkadaş oluyorlar. Etkinliklerde en son hamleye kadar kendilerinin birbirlerine yardım etmesine teşvik ediyoruz. ‘Ben bir şey yapabiliyorum’ bilincini hayata geçirmeye çalışıyoruz. Zaten birbirlerine yardım ediyorlar grup çalışmasının amacı da bu olduğu için fayda sağlıyor. Birbirlerine hediye ediyorlar, paylaşım yapıyorlar.

Alzheimer Sosyal Yaşam Merkezi’nin üyeler ve aileler açısından faydaları neler?

Burası alzheimer üyeleri için ama aynı zamanda arka planda en yakınları için bir terapi, aileler için çok önemli nefes alma yeri oluyor. 3 saat de olsa kendi işlerini hallediyorlar.

Biz aile gibi olduk. Burada kendilerini bir ailenin parçası gibi görüyorlar. Bura bize iyi geliyor. Buraya gelince annemizin veya babamızın yüzü gülüyor. Biz de rahatlıyoruz diyorlar. Bizim hastalığı geriye götürme gibi şansınız yok ancak sabit tutarsak orada büyük bir başarımız olacak. Yakınlara terapi, baş etme yolları, onların yükünü alıp o üyenin yaşam kalitesini nasıl yükseltebiliriz bunlara bakıyoruz. Hasta yakınlarına umut olduğumuz zaman Ankara Büyükşehir Belediyesi Alzehimer Yaşam Merkezi olarak herkese umut oluyoruz. ‘Unutmuyoruz, Umut Oluyoruz’ sloganımızla çalışıyoruz.

Eklemek isteyeceğiniz bir şey var mı?

Burası, Mansur Başkan'ımızın projesi, biz de ona yakışır bir şekilde hizmet vermeye, insanlara ekibimiz ile birlikte umut olmaya devam edeceğiz. Mansur Başkan'ımızın çok önemsediği bir proje, açılacak olan ve açılmakta olan merkezlere örnek teşkil ediyoruz. Bunun da sorumluluğu ve bilincindeyiz.