Piyasada her ürünün bir fiyatı, bir alıcı gurubu vardır. Piyasanın oluşumu ise insanların talebine göre değişir. Kutuplarda kimse mayo almaz elbette.

İnsanların ürünlere talebi, kişilerin yaşadığı ortam, yaşadığı coğrafya, mevsimler, tercihleri, kültürü, yaşı, cinsiyeti gibi daha birçok duruma göre değişir.

Mesela kemençeyi bizim İç Anadolu’da almak isteyen pek çıkmaz. Karadeniz’de ise kemençe çok sevilir. Biz çiçek balını severken, Ege’de çam balını severler.

Mantı, pastırma deyince akla Kayseri gelirken. Ceviz deyince Kaman, pekmez deyince Kırşehir; Kırıkkale’de Hasandede’nin üzümü, Kılıçların soğanı, Çankırı’nın kavunu, tuzu gelir. Çorum'da leblebi, Yozgat'ın tandırı vardır. Bu örnekleri her vilayete her ilçeye göre çoğaltabiliriz.

Üretilen ürünlerin fiyatı, amaca uygunluğu o ürünlere daha çok ilgiyi getirdiğinden ürünlerin talebini artırır. Talep arttıkça ürünün arzının da artması gerekli; eğer siz ürünün arzını yeterli seviyede yapmaz iseniz, fiyatlar artar. Tüketici ürünleri pahalı almak zorunda kalır.  Tam tersine ürünün arzı çok talebi az ise bu sefer fiyatlar düşer üretici ürettiği ürünün karşılığını alamaz ve de zarar eder.

Özellikle patates ve soğan ekiminde gerekli planlamalar tam manası ile yapılmadığı için, fiyatlar yıllara göre bu ürünlerde ya çok yüksek, ya da çok düşük olabiliyor. Son yıllarda süt ve süt ürünlerinde, et ve et ürünlerinde bakliyat ve birçok kalemde bu planlamalar maalesef zafiyete uğramıştır. Bazen de fiyatları artırmak amacıyla bazı firmalar ürünleri piyasadan çekmeleri, denize dökülen ürünlere kadar birçok yönteme rastlayabiliyoruz. Son zamanlarda denize dökülen ürünlere pek rastlamıyoruz. Çünkü ülkemizde bu aralar talep çok olmasına rağmen arz eksiliği var. Buda fiyatları yukarı çekerken enflasyonu tetikliyor.

Enflasyonu kontrol almak için maalesef ithalat yolunun seçilmesi ile elimizdeki döviz rezervlerini yurt dışına gitmesine sebep olurken; ister istemez bu durum döviz fiyatlarını yukarı çekiyor. Döviz fiyatlarının yukarı yönlü gidişine ise faizlerin artırılması paranın dövizden faize yönelmesini sağlasa da maalesef yeterli üretim olmadığından ithalatın önüne geçemiyoruz.

Fiyatların ülkemiz insanın maaşları göz önüne alındığında daha da aşağı düşmesini sağlamak için arz talep dengesini dengeye getirmek zorundayız. Bunun için tek bir çaremiz var. O çare de ithalatın yerine kendi ürettiğimiz, ürünlerin yerini alması için üreterek öncelikle dışa bağımlılığımızı azaltmalıyız. Yoksa döviz fiyatlarının son günlerde düşüşe geçmesine rağmen birkaç ay öncesine göre çok çok fazla buda ürün fiyatlamasını ister istemez etkiliyor.

Çare ne? Ne yapmalıyız. Ürünlerin insanlara daha da ucuza mal olması için iki yöntem var. Birincisi üreticinin ve çalışanın vergi yükünü azaltmak; ikincisi ise tüketicinin alım gücünü artırmak. Asgari ücrete zam yapmak; çalışanların ve emeklinin maaşını artırmaktan geçiyor. Ülke ihtiyaçlarımızı öncelikle kendi kaynaklarımızla üretip, ithalata dayalı değil de tamamen yerli üretime yönelmek lazım. Üretmeden ne enflasyonu, ne döviz fiyatlarını ne de faizi düşürebiliriz. Eğer bu şeytan üçgeni olan enflasyon, döviz ve faizin düşmesini istiyorsak. Üreterek bu şeytan üçgeninden kurtulurken, üretim yaparak işsizliğe çare olacaktır.

Özellikle dikkat etmek istediğim bir konu olan; Yerli Üretim Logosunun uygulamasında yanlışlıklar gözümüzden kaçmıyor. Ürünün menşei Türkiye olmamasına rağmen yerli üretim logosu ile satılıyor. Marketlerde neden böyle diye sorduğumda ürün Türkiye’de paketlenmiş olduğu için yerli üretim logosunun konduğunu öğrendim. Sanırım bir yanlışlık var. Bir başka ülkede üretilen ürünün sadece ülkemizde paketlendi diye Yerli üretim logosu ile satılması, içindeki ürünü yerli yapmaz.

Bunun ortadan kaldırılması için yerli üretim logosunda menşei hangi ülkenin ise bayrağı konsun. Amerikan kolasının üretim yeri Türkiye olması da o ürünü yerli yapmaz. En azından tüketici ülkemizde üretilen menşei Türkiye olanları bilelim; dimi ya!

Yoksa bütün ürünler yerli üretim logosu ile pazarlanır. Yerli üretim logosu o zaman amaca hizmet etmez. Lütfen aldığınız ürünün menşeine bakın. Çünkü aldığınız üründe yerli üretim logosu olmasına rağmen; maalesef ürün farklı bir ülkede üretilmiş olabilir. İnşallah bu zaaf fark edilerek düzeltilir.