İrfan Paksoy

İrfan Paksoy

Ankara'da kızılca bir gün...

Ankara'da kızılca bir gün...

I. Dünya Savaşı'nın mağluplarına dayatılacak barış antlaşmalarının esaslarını belirlemek üzere savaşın galipleri tarafından planlanan ve 18 Ocak 1919 tarihinde açılacak olan Paris Barış Konferansı’nda ehven-i şer (kötünün iyisi) olabilecek bir barış antlaşması kotarmayı hedefleyen İstanbul'daki (İngiltere'nin insafına sığınmış hâldeki) Saray, zillet içinde de olsa zayıf bir mevcudiyete razı idi.

Kara günler yaşayan ülkenin kurtuluşu için toplanan Sivas Kongresi’nde (04-11.09.1919) alınan kararlardan biri ise çok kısa ve netti: ya istiklâl ya ölüm...

Dört bir yandan işgâl edilmekte olan vatanın kurtarılmasına yönelik olarak Sivas Kongresi’nde alınan bu silahlı mücadele kararı kapsamında asıl mücadele ve muharebeler Batı Anadolu’da işgâllerini sürdürmekte olan Yunanlılara karşı verileceği için 16-28 Ekim 1919 tarihinde Sivas'ta gerçekleşen Kumandanlar Toplantısı'nda Ankara'nın Millî Mücadele'nin merkezi ve karargâhı olması kararlaştırılmış, bu karara uygun olarak da Mustafa Kemâl Paşa liderliğindeki Heyet-i Temsiliye de 27 Aralık 1919 tarihinde Ankara’ya gelmiştir.

27 Aralık 1919 tarihi de Ankara’da, Oğuz geleneğinde yeni bir devletin kuruluşuna işaret eden kızılca bir gün idi.

Güneşli bir kış günü olan 27 Aralık 1919 Cumartesi sabahı cümle Ankaralıları çıngırak, davul ve zurna sesleri ayaklandırır. Elinde çıngırağı olan Ankara’nın meşhur ihtiyar dilsizi Ahraz (hem sağır hem dilsiz) İbrahim, yazılı duyurusunda Mustafa Kemâl Paşa’nın Ankara’ya geleceğini haber verir… Tellallar da “Duyduk duymadık demeyin, dost düşman bilsin Mustafa Kemâl Paşa geliyor! Seymen’ler onu Dikmen tepesinde, Çal dağının eteklerinde karşılayacak Seymen alayı düzülecek ve Ankara’ya öyle girilecek” nidaları ile Ankara’yı inletmişlerdi.

Esasen Ankaralılar Mustafa Kemâl Paşa’nın Ankara’nın geleceğini, 27 Aralık Perşembe günü öğrenmiş olup heyecanlı bir bekleyiş içindeydi. Mustafa Kemâl Paşa’nın Ankara’ya geleceğini haber alan Ankara’nın her kazasından atlı ve yaya birçok insan da bu görklü karşılama için 27 Aralık Cumartesi günü Ankara’ya gelince o tarihte 15-17.000 olan Ankara’nın nüfusu, kazalardan ve çevre illerden gelenlerle birlikte 80.000 kişiye ulaşmış, öğleye varmadan neredeyse tüm Ankara sokağa dökülmüştü. Bu durum, tarihte benzerine az rastlanır bir millî coşkuydu.

Fevkâlade anlam yüklenen bu karşılama için aynı gün Seymen Alayı toplanmış, töre gereği davullar çalınmış, sinsin ateşleri yakılmış, Seymen kahvesinin önüne de tuğ dikilmişti.

Mustafa Kemal Paşa'yı ilk karşılama, Dikmen sırtlarında gerçekleşmiş, sonra aşağı inilmiş, bugün TBMM ve Genelkurmay arasındaki kavşakta yer alan ve 27 Aralık 2020 tarihinde açılışı yapılan Mustafa Kemâl Paşa'nın Ankara'ya gelişinde Seymenler tarafından karşılanışını sembolize eden heykelin olduğu yerde de 700 kişilik Seymen Alayı, Mustafa Kemâl Paşa'yı törenle karşılamış, sonraki karşılamalar da bugünkü Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi önü, Yenişehir'deki tren istasyonu ve Ulus'ta gerçekleşmiş, sonrasında o dönemde Ulus'taki Hükûmet Konağı önünde (Beyazıt -İstanbul- Müderrislerinden Yüksek Din Kurulu Üyesi) ) Nevşehirli (Ordinaryüs Profesör) Hasan Fehmi Hoca Efendi öncülüğünde toplu dua yapılmıştır...

Hükûmet Konağı önünde yapılan duanın ardından geçilen Hükûmet Konağında Vali Vekili Yahya Galip Bey, Ankara halkının sonuna kadar Mustafa Kemâl Paşa ile birlikte çalışacağına söz vermiştir.

Mustafa Kemâl Paşa karşılama töreni sonrasında kolordu karargâhında Ali Fuat Paşa ve Halis Beylerle askerî durumu konuşmuştur.

Paşa sonra da misafir edileceği Keçiören yolu üzerindeki Ziraat Mektebi’ne geçmiştir. Burası Temsil Heyeti’nin karargâhı olarak hazırlanmıştı. Ankara’da Mustafa Kemâl Paşa’nın ilk ikametgâhı bu bina oldu. Paşa, millî direnişin temellerini bu binada hazırladı.

O günün akşamı Mustafa Kemâl Paşa vatan sathındaki bütün millî kuvvetlere şu mesajı göndermişti:

27 Aralık 1919-Ankara

Bütün Askerî Makamlara,

Bütün Müdafaa-i Hukuk Cemiyetlerine,

“… Sivas’tan Kayseri yoluyla Ankara’ya hareket eden Heyet-i Temsiliye, güzergâhta ve Ankara’da, büyük milletimizin sıcak ve samimi tezahürâtı vatanseverlik içinde bugün şehre geldi. Milletimizin gösterdiği bu birlik ve kararlılık örneği, memleketimizin geleceğine güven konusundaki inançları sarsılamaz bir şekilde güçlendirici niteliktedir. Şimdilik Heyet-i Temsiliye’nin merkezi Ankara’dadır.

Saygılar sunarız Efendim!”

(Heyet-i Temsiliye adına Mustafa Kemâl)

Daha sonra açılacak Gazi Meclis’e de ev sahipliği yapacak Ankara, bu tarihten itibaren milletin malı, teri, kanı ve canı pahasına yaptığı Şanlı Millî Mücâdele’nin kalbi ve karargâhı olmuştur.

27 Aralık 1919 tarihi, Ankaralıların, ülkenin kurtuluşuna ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna giden yolda tarihe ve evlatlarına bıraktığı şerefli bir mirastır. Cümlesine saygı ve rahmetle.

Son cümle olarak da, iki gün sonra gireceğimiz 2024 yılı için tüm okuyucularımın yeni yılını kutlar, yeni yılın yurdumuzda ve dünyada barışa, refaha ve esenliğe vesile olmasını dilerim.

2023. Bu makalenin / yazının içeriğinin telif hakları yazarına ait olup, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereği kaynak gösterilerek yapılacak kısa alıntılar ve yararlanma dışında, hiçbir şekilde önceden izin alınmaksızın kullanılamaz, çoğaltılamaz, yayımlanamaz ve dağıtılamaz.

KAYNAK

---; “Atatürk’ün Ankara’ya gelişi dua eden Nevşehirli Hasan Fehmi Hoca”, 27.12.2020, https://www.fibhaber.com/ ataturkun-ankaraya-gelisi-dua-eden-nevsehirli-hasan-fehmi-hoca, Erişim Tarihi: 27.12.2023.

Aytepe, Oğuz; “Mustafa Kemal Paşa'nın Ankara'ya Gelişi”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Mayıs-Kasım 2002, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/20622, Erişim Tarihi: 27.12.2023.

Çimen, Kadir; “Kızılca Gün -27 Aralık 1919: Ankara’nın Kaderini Değiştiren Gün”, Aralık 2021. Türk Yurdu, Sayı: 412.

Kalıpçı, Bülent, “Seymen Alayı, Atatürk Ansiklopedisi, https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/seymen-alayi/#:, Erişim Tarihi: 27.12.2023.

Meydan, Sinan; “Atatürk’ün Ankara’ya Gelişi” Kızılca Gün”, 27.12.2021, https://www.sozcu.com.tr/ataturkun-ankaraya-gelisi-kizilca-gun-wp6850704, Erişim Tarihi: 27.12.2023.

Özbülbül, Murat; “27 Aralık 1919 Kızılcagün”, 27 Ara 2023, https://sonsoz.com.tr/makale/18550549/murat-ozbulbul/27-aralik-1919-kizilcagun, Erişim Tarihi: 27.12.2023.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
İrfan Paksoy Arşivi