Karabağ savaşı sona erdi. Bu savaştan çıkarılacak sonuçlara temas etmek isterim. Bu savaşını değerlendirmesinde Azerbaycan açısından, Ermenistan açısından ve diğerleri açısından değerlendirmek lazım. Çünkü savaş bölgede farklı değişikliklere sebep oldu. Olası yeni sıkıntıların varlığını da bilmek gerekir.

Azerbaycan ordusunun başarısı halkta güven ve kendinde güç hissetmeyi sağladı. Azerbaycan ordusu bu ilk zaferi ile yeni zaferlerin peşinden koşarken rakipleri, düşmanları da elbette böyle bir ordunun karşısına çıkmak istemeyeceklerdir. Başka yollardan bir çıkış arayacaklardı. Üç yılda işgal ettiği toprakları 44 günde teslim eden ordusunun üçte ikisini kaybeden bir sürü yeni provakatif işlere girişirken önce düşünecektir. Azerbaycan ordusunun zaferi bölgede de diğer insanlar üzerinde de olumlu etki bırakmıştır. Azerbaycan’ın bundan sonraki en az otuz yıl karşısına çıkacak rakibi Ermenistan olamayacaktır.

Azerbaycan yönetiminin bahanesi de kalmamıştır. “Ermeni’yi Rus destekliyor” sözü de artık geçersiz kalmıştır. Rus da desteklese kendine güvenenin karşısında durulamaz. Karabağ kaçkınları da artık sürgün edildikleri topraklarını geri alan bir orduları olduğu için kendine güveni gelen yeni sıkıntıları kolayca aşacaklarını bilen bir inanç içindedirler. Azerbaycan’ın bölgedeki düşmanı dün de bu gün de İran’dır. Dün el altından destek verirken artık biliyor ki Güney Azerbaycan da bağımsızlık istemektedir. Kuzeyde güçlü bir devlet vardır. Bunu engellemek için kendisi saldıramasa da Ermeni’yi tahrik edecektir.

Ermenistan boyunun ölçüsünü almıştır. Fransa ve ABD ile İran’ın peşine düşmenin, onların gazına gelmenin acı sonucu ile karşı karşıyadır. Bu bölgede ABD ve diğerlerinin AB’nin bir hükmü olmadığını Gürcü lider Sakaaşvili’nin perişanlığını göz önüne alarak ders çıkarmalıydı. Ama bu iyi bir ders olmuştur. Savaşta teslim bayrağını çeken Paşinyan efendi hala direnmektedir. Bu kadar yüzsüzlük ancak böyle olur. Hatta en acı dersi kilisede, ölen askerler için yapılan ayine katılınca papazın elini tutmaması “çık git” diye kovması olmuştur.

Bölgede Türk askerinin bulunması diğer Müslüman kavimlere de güven verecektir. Bu durumu Rusya manevi destek olarak algılayacaktır. Bu sebeple orada uzun süre kalmamamız için bahaneler çıkaracaktır. Nuri Paşa’dan beri ilk defa Türk askeri Kafkasya’dadır. Bu zafer Bolşevik virüslerinin tezviratına rağmen artık bir “Türk Dünyası, işte, fikirde, dilde birlik” idealinin gerçekleşmesine doğru kuvvetli adımların atılmasına vesile olacaktır. Diğer Türk devletleri de bir olmanın güçlü olmayı beraberinde getireceği için Karabağ zaferi gibi yeni zaferlere yol açacağı fikrine gelmelerine sebep olmuştur.