Başkanın bu günkü konuğu VEGAN ve Sağlıklı Yaşam Derneği yöneticilerinden Pınar Yılmaz. Vegan beslenme ve sağlıklı yaşamla ilgili çok yararlı bilgileri içeren sohbetimize buyurun.

Veli Sarıtoprak: Sevgili Pınar Yılmaz, bana kısaca kendinizden ve TEVSAD’dan bahsedebilir misiniz?

Pınar Yılmaz: Elbette. Ben Pınar Yılmaz. Ondokuz yaşındayım ve yaklaşık iki buçuk yıldır veganım. Benim veganlıkla tanışmam kendi soruşturmalarım ve sosyal medya aracılığıyla olmuştu. Bu noktada da veganlığın görünürlüğü ve yayılımı için sosyal haber kaynaklarının ve kolektif bir çabanın ürünü olan oluşumların öneminin büyük olduğunu düşünüyorum. Türkiye VEGAN ve Sağlıklı Yaşam Turizmi Derneği’nin de tamamen bu gibi gayelerle kurulmuş olmasından ötürü önemi oldukça büyük benim için.

2023 yılının Eylül ayında Başkan Şule Dayangaç Dadak tarafından Ankara’da kurulmuş olan TEVSAD, Türkiye’de veganlık bilincinin etkinleştirerek, bitkisel beslenmenin yaygınlaştırılmasını, iklim değişikliğinin zararları konusunda insanların bilinçlendirilmesini, tüm insanlar ve gezegenimiz için sağlıklı yiyecekler ve yaşam tarzının seçildiği, hayvan sömürüsünün azaltıldığı bir dünyanın yaratılmasını, sağlıklı yaşam bilincinin oluşturulmasını ve Türkiye’de Sağlıklı yaşam turizminin geliştirilmesini hedefliyor. Ankara’da bir ilke imza atacak olan TEVSAD 2024 yılının Mayıs ayında uluslararası bir vegan festival düzenleyecek. Ayrıca yurt içi ve yurt dışı birçok proje yürütecek olan TEVSAD’ın Dünyaca ünlü kuruluş olsn “The Vegan Society”nin Türkiye temsilcisi olması onu Türkiye’nin en iyisi haline getiriyor.

Veli Sarıtoprak: Veganlık son günlerde oldukça popüler hale geldi. Veganlık nedir, kısaca özetleyebilir misiniz?

Pınar Yılmaz: Veganlık, hayvan sömürüsüne beslenme, ulaşım, giyim gibi her şekilde kullanılmasına karşı bir tutumdur. Vegan olan kişiler et ürünleri dışında süt ve süt ürünlerini de tüketmezler ve bu diyetin ismi “bitkisel beslenme”dir.

Veli Sarıtoprak: İnsanlar sizce ne gibi sebeplerden ötürü vegan oluyor?

Pınar Yılmaz: İnsanların vegan olma sebepleri çeşitlilik gösterse de genellikle; hayvan hakları, sağlık, iklim krizi ve efektif altruizm gibi sebeplerdendir. Benim vegan oluş nedenim ise hayvan hakları için çünkü; hayvanları bir meta olarak görmüyorum. Hissedip, algılayabilen canlılar olan hayvanlara karşı ahlaki sorumluluğumuz olduğunu düşünüyorum ve bu yüzden de onların haklarını savunuyorum. Aynı zamanda türcülüğe yani bir türü sevip evinde beslerken diğer bir türü önüne yemek olarak koymayı doğru bulmuyorum çünkü bir kuzu yavrusuyla bir kedi yavrusu gözümde eşit ahlaki statüdedir.

Veli Sarıtoprak: Vegan olmak zor mu? Alışageldiğimiz damak tadından vazgeçmek çok zor, bir de işin sağlık kısmı var… Bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz?

Pınar Yılmaz: Öncelikle veganlığın dünyada vegan ürün pazarının gelişmesiyle artık pek de zor olduğunu düşünmüyorum. Özellikle neredeyse artık tüm büyük marketlerde bitkisel süt, tofu gibi ikameler satılıyor. Büyük şehirlerde ise doğrudan yalnızca vegan ikamelerin satıldığı marketler açılıyor. Özellikle yine büyük şehirlerde gittiğim neredeyse her mekanda vegan bir alternatifi ben rahatlıkla bulabiliyorum. Görünürlüğün artmasıyla birlikte büyük zincir markalar da kaynaklarını vegan pazara yöneltmeye başladı ve bu da oldukça büyük bir kazanımdır. İlk veganlık yaşam biçimini benimsediğimde yani bundan bir iki buçuk yıl öncesiyle şu günü kıyasladığımda inanılmaz bir ürün ve mekan artışı olduğunu gözlemliyorum Türkiye’de. Bu da benim geleceğe yönelik ümidimi artırıyor.

Alışageldiğimiz damak tadımızdan vazgeçmek hiç de kolay değil haklısınız fakat imkansız da değil çünkü damak tadı eğitilen bir şeydir. Özellikle yeni vegan olduklarında insanlar, alıştıkları hayvansal ürünlerin tatlarını arayabilirler bunu da vegan ikamelerle birlikte karşılayabilirler bence. Soya kıyması, vegan peynirler, bitkisel sütler gibi birçok bitkisel et ve süt ürünleriyle bu geçişi kolaylaştırabilirler ve bence hepsi birbirinden lezzetli.

Veganlık sağlıklı mıdır sorusu birçok insanın aklından geçen bir sorudur. Bu soruya birçok bilim insanı ve doktorun yanıtını çerçevesinde cevap verirsem evet, doğru bir bitkisel diyetle veganlık oldukça sağlıklıdır. Özellikle doğru bir bitkisel diyet kısmına dikkat çekmek istiyorum çünkü biliyorsunuz ki bir beslenme programının sağlıklı olup olmaması onun vegan olup olmamasına değil yeterli besinleri içerip içermemesiyle ilintilidir. Bitkisel protein kaynakları özellikle Türkiye’de çok zengindir ve hayvansal protein kaynaklarına göre onlarca kat daha çevrecidir.

Veli Sarıtoprak: Veganlığın gelecekteki rolü sizce nedir?

Pınar Yılmaz: Veganlık her geçen gün daha da çok insanın benimsediği bir yaşam biçimi haline geliyor. Özellikle dünyanın önde gelen ülkelerinde veganlık bilincini artırmaya yönelik adımlar atılıyor, örneğin Hollanda’nın Haarlem şehrinde et ürünlerinin reklamının yasaklanması gibi. Veganlığın gezegenimizin gereği için en çevreci seçim olduğu konusu bir gerçektir ve bu günümüzden geleceği yaşanılabilir kılmak bizim ahlaki bir sorumluluğumuzdur. Çevresel kriz sebeplerinin birçoğu hayvancılık sektörüyle ilintilidir ve bunu durdurmak için bireysel olarak adımlar atmamız gerektiğine inanıyorum. Geleceğimiz için her bireyin önemi yadsınamaz ve bireysel seçimlerimizi değiştirmemizin kitleler boyutunda önemi büyüktür.